Krzywcza.eu - Dla wszystkich, którzy dobrze wspominają lata spędzone w Krzywczy.

W marcowym numerze Naszego Przemyśla został opublikowany artykuł pana profesora Ryszarda Michalskiego pt. Zobaczyć przeszłość przez otwarte drzwi do przyszłości, jako nawiązanie do mojego artykuł pt. Otwieranie drzwi przyszłości. Poniżej prezentujemy ten artykuł publikowany za zgodą autora z propozycją zakupu marcowego numeru Naszego Przemyśla.

 

altZachwycając się malarskim pięknem regionu przemyskiego, wędrując drogami, które łączą cztery strony świata - kolejno, z miejscowości do miejscowości, napotykamy obiekty; obiekty kulturowe, sakralne, miejsca, w których mieszka historia.

Na drodze poszukiwania - wyszukiwania, odkrywania tematów do kursowych prac projektowych studenci Architektury Wnętrz przemyskiej PWSW na rajzbret, [rajzbret to też = komputer], wzięli kilka tematów związanych z tzw. obiektami zabytkowymi. Te tak zwane ,,obiekty” okazują się być istotną ,,składową” częścią naszej przeszłości w rozumieniu historycznym, ale emocjonalnie są one ważnym problemem współczesności.

Na drodze spotykamy też ludzi, którzy przybliżają nam tematy w aspekcie historycznym; wzbogacają naszą wiedzę - ale czy tylko ,,wiedzę nam podają”?

Cytuję za Panem Piotrem Haszczynem z Krzywczy - ,,ważne, by wreszcie po dziesiątkach lat otworzyć te drzwi przeszłości i zobaczyć przez nie przyszłość…”

Rozmawiając o architekturze regionu przemyskiego nigdy nie pozbędziemy się emocji. Tych problemów ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego nie rozwiąże się wyłącznie środkami administracyjnymi. Emocje zawsze będą czynnikiem decydującym.

Przytoczę: Piotr Haszczyn ...kolejny bezradny tytuł w prasie regionalnej i artykuł o krzywieckiej cerkwi grekokatolickiej - Dlaczego musi marnieć? Kolejne wołanie o ratunek do różnych instytucji, które rozkładają ręce. Trzeba szaleńca (czytaj lidera), który na przekór postara się uratować zabytek wyjątkowej urody. Takim jest Janusz Śmigielski, który pociągnął za sobą  ludzi i instytucje, by ratować cerkiew w Chyrzynce - co mu się udało…”

Przygotowując materiały ikonograficzne do projektów architektonicznych studenci wielowątkowo korzystają z materiałów, których wagę trudno nie docenić. Portal internetowy Krzywcza Trzy Kultury podaje zarówno istotne informacje historyczne ale też ważny jest ten komentarz emocjonalny, zaangażowany, krytyczny; tak istotny. Takie relacje, mają ogromny wpływ na jakość projektowania; i tak fachowość warsztatowa połączona z emocjonalnym zaangażowaniem dopiero daje pożądany wynik. Realia projektowo - historyczne w przypadku tematu cerkwi w Krzywczy są dobrze udokumentowane: altPiotr Haszczyn ,, ...Krzywcza jest ciekawym miejscem na mapie powiatu przemyskiego i jedną z najstarszych w powiecie, człowiek mieszka na tym terenie miejscowości od 4 500 lat. Marcin Krasicki ufundował parafię prawosławną między rokiem 1624 a 1627. W początkach XIX wieku wybudowano nową cerkiew drewnianą w zachodnim narożniku rynku, a następnie po spaleniu dwóch kolejnych drewnianych świątyń od 1906 roku budowano przez 5 lat cerkiew murowaną, która imponuje wielkością i architekturą. Cerkiew budowana w stylu eklektycznym o powierzchni przynajmniej 300 m2. Wysokość razem z krzyżem 32,75, długość 27,15, szerokość 11,70 [to prawie 10 dziesięciopiętrowy budynek widoczny z daleka]. Wzniesiona na planie trójdzielnym, posiada od wschodu portyk na dwóch kolumnach oraz zakrystię przy ścianie północnej. Kryta dachem siodłowym, nad częścią kapłańską obniżonym trój spadem. Ściana szczytowa oraz boczne ściany części dla wiernych zwieńczone trójdzielnymi szczytami. Nad nawą kopuła na ośmiobocznym bębnie z ażurową latarnią zwieńczona kutym krzyżem żelaznym. Wewnątrz posadzka z płytek ceramicznych. Przedsionek oddzielony od wnętrza świątyni ścianką drewnianą, w której znajduje się troje drzwi wahadłowych. Przedłużenie ścianki w górę tworzy balustradę chóru muzycznego. Nad przedsionkiem strop na belkach żelaznych z wysklepieniami. Przęsła wschodnie i zachodnie przesklepione krzyżowo. Bęben kopuły na czterech półkolistych arkadach. Na wysokości okien obiega kopułę galeria wsparta na żelaznych ozdobnych kroksztynach z kutą ażurową balustradą. Otwory okienne na zewnątrz ujęte w półwałek otaczający krawędź każdego otworu. Cała elewacja okraszona jest licznymi elementami sztukaterki, co jeszcze bardziej dodaje cerkwi uroku. Oddana do użytku w 1911 r. W cerkwi znajdował się ołtarz główny drewniany z obrazem Matki Bożej Nieustającej Pomocy, nad nim dużych rozmiarów krucyfiks. Ze środka kopuły zwisał duży pająk na 120 świec, wieczna lampka nad prezbiterium oraz mniejszych rozmiarów pająk pod chórem. Od lat 60-tych drzwi do cerkwi są zamknięte…”

W tym momencie przerywamy opis tego, co i tak moglibyśmy zobaczyć na miejscu w Krzywczy.alt Moglibyśmy gdyby… gdyby drzwi nie były zamknięte na głucho. Jednak ta architektura budzi ciekawość. Dlatego od kilku lat podejmujemy tematy architektoniczne w pracowniach architektury wnętrz, architektury wnętrz sakralnych i architektury krajobrazu, prowadzonych przez dr hab. Joannę Kubicz i dr hab. Ryszarda Michalskiego profesorów ASP i PWSW. Taki jest nasz profil kształcenia w Instytucie AW PWSW w Przemyślu. Równolegle w Krakowie w ramach programów międzynarodowych z uczelniami w Gandawie i Mediolanie prowadzimy programy naukowo - badawcze tworzenia metod studialnych nad szeroko pojętymi problemami narodowego dziedzictwa architektonicznego regionów Europy. Studenci chętnie i z zaangażowaniem podejmują prace projektowe z tych tematów; chętnie, bo jak się mówiło [i mówi], są tutejsi. Charakter regionu i Ziemi Przemyskiej nadaje piętno i emocjonalny ślad ich studiom zawodowym. Te tematy - w ich rozumieniu - są swoistego rodzaju remedium ,, na całe zło” wyrządzone architekturze historycznej; są też obrazem pasji zawartej w poetyckiej strofie - ,,ocalić od zapomnienia”…

Więc kto otworzy drzwi zamknięte - kto wejdzie do środka z ożywczą propozycją.

Taka propozycja jawi się właśnie w zamysłach i na deskach projektantów wspomnianych uczelni Krakowa, Przemyśla, Gandawy i Mediolanu. Przygotowywane jest Sympozjum. Pierwsza edycja 12-14 luty 2013 w Krakowie a pod koniec września, druga edycja w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej. W międzyczasie planujemy wyjazdową uczelnianą sesję egzaminacyjną w Krzywczy - w postaci tematycznej wystawy. Jeżeli nastąpi otwarcie wystawy, to w sprzyjających warunkach otworzymy drzwi do świątyni.

Czy spełni się nadzieja Piotra Haszczyna, który tak pisze - ,,możliwe, że w bieżącym roku te drzwi od dziesiątek lat zamknięte, zostaną otwarte, że przez te drzwi zobaczy się przeszłość możliwe, że będą to też drzwi do przyszłości tego obiektu”.

 

PS

Materiał do publikacji został opracowany na podstawie tekstu historyczno – publicystycznego autorstwa Piotra Haszczyna krzywieckiego historyka przez Joannę Kubicz i Ryszarda Michalskiego z ASP w Krakowie. Luty 2013 r.

Zdjęcia - P. Haszczyn

Zapraszamy na bloga - www.krzywcza.blogspot.com

Linki

Blog Krzywcza Trzy Kultury Facebook - Krzywcza Trzy Kultury Facebook - Gmina Krzywcza Facebook - Hobbitówka

Parafia Krzywcza

Hobitówka

strona www

alt alt alt alt alt


 

 

 

 

Łatwy dostęp do innych przedsięwzięć internetowych, które są powiązane z Portalem Krzywcza Trzy Kultury oraz stron związanych z Krzywczą.