Uncategorised

Szczegóły

Syberyjskie opowieści to 105 minut wspomnień Mari Majewskiej I voto Krajewskiej, II voto Pawłowskiej i córki Janiny zarejstrowane w 2010 r.

 

{YOUTUBE}JyCNOTaggXo{/YOUTUBE}

 

Urodzona w 1922 r. w Bachowie przysiółek Parcelacja. Obecnie miejsce terytorialnie związane z Ruszelczycami - naprzeciw miejscowości po prawej stronie Sanu. Wraz z matką, bratem, jego żoną i dziećmi została 10 II 1940 r. zabrana przez sowietów i wywieziona na Sybir do miejscowości Krywoi w obłosti Mołotow. Tam wyszła za mąż za Krajewskiego, który został wcielony do I Armii Wojska Polskiego. Brał udział w bitwie pod Lenino. Zginął od kuli snajpera pod Warszawą we wrześniu 1944 r. Maria Krajewska powróciła do polski z 2 letnia córka Janiną i zamieszkała na Woli Krzywickiej. Córka Janina Iwasieczko mieszka obecnie w Krzywczy. Na zdjęciu Maria Pawłowska i Janina Iwasieczko. [2010r.]

Piotr Haszczyn [luty 2019 r.]

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

 

10 stycznia 2019 r. wybrałem się na promocję książki Stanisława Krycińskiego [na zdjęciu powyżej] pt. Pogórze Przemyskie – Tajemnice Doliny Wiaru. Z ciekawości chciałem poznać osobę, której publikacje były zaczątkiem mojej wiedzy historycznej o Krzywczy i okolicy. Gdzieś 25 lat temu z wypiekami na twarzy  czytałem przewodniki historyczne St. Krycińskiego. Do informacji dotyczących miejscowości gminy Krzywcza nanosiłem notki z innych źródeł.

Spotkanie odbyło się w księgarni Kontrabanda Literacka w Przemyślu. Przyszedłem dużą chwilę przed rozpoczęcia spotkania, dlatego miałem czas, by uciąć sobie małą pogawędkę z autorem. Po krótkiej rozmowie okazało się, że rodzina Krycińskich w Krzywczy odcisnęła mocny ślad biorąc pod uwagę tę cześć Polski.

To, że autorem obrazu Św. Rodziny [zdjęcie poniżej] w krzywieckiej świątyni jest Walerian Kryciński wiedziałem, ale że to osobisty pradziadek pana Stanisława to lekkie zaskoczenie. Osobę Julii Krycińskiej, nauczycielkę i kierowniczkę krzywieckiej szkoły, znałem z opowiadań ojca, zdjęć i moich opracowań o miejscowej szkole, ale że to rodzina bohatera wieczoru to już nie.

Wracałem ze spotkania zauroczony nie tylko opowieścią pana Stanisława o Pogórzu Przemyski, ale również z jakimś przeświadczeniem, że trzeba rozwikłać zagadkę pobytu Krycińskich w Krzywczy.

Kilka chwil grzebania w moim osobistym archiwum dało odpowiedź na to pytanie. Otóż gdzieś od końca XIX w. rezydentką w krzywieckim dworze była Felicja z Szklanowskich wdowa po Mikołaju Zacharasiewiczu. Sam zaś Mikołaj był prawdopodobnie bratem Wiktorii Zacharasiewicz żony Bolesława Jocza właściciela krzywieckiego klucza. Felicja była najprawdopodobniej siostrą Eleonory Szklanowskiej żony Aleksandra Krycińskiego, który był ojcem Waleriana. Jak to było w ówczesnym zwyczaju rodzina przyjeżdżała na letnisko, które niekiedy przedłużało się i na zimowisko. Tak też zapewne było z Walerianem Krycińskim [zdjęcie poniżej] ur. 14 marca 1852 w Karolinowie k. Jaworowa, zm. 7 marca 1929 w Krakowie, malarzem, rysownikiem dość znanym nie tylko dlatego, że był uczniem Jana Matejki. Walerian odebrał gruntowne wykształcenia artystyczne. W latach 1872-1875 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza, Feliksa Szynalewskiego i Jana Matejki, a następnie wyjechał do Wiednia i tam kontynuował naukę na tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych i w Kunstgewerbeschule pod kierunkiem J.R.Storcka, Sanfbergera, Ermenegildo Donadiniego. W 1879 powrócił do Krakowa, poślubił wówczas Helenę Horaczek. Od 1880 do 1898 był wykładowcą rysunku i malarstwa dekoracyjnego w gimnazjum w Kołomyi, od 1885 przez pięć lat wykładał technologię procesów ceramicznych. W 1898 przeprowadził się do Lwowa, gdzie objął stanowisko dyrektora w Szkole Przemysłowej. Gdzieś w tym okresie zapewne przyjeżdżał do Krzywczy. W 1900 r. namalował obraz Św. Rodziny, który do dziś zdobi ołtarz główny i zapewne niewielu wie, że przedstawia św. Joachima i Annę wraz z Maryją. W postać św. Joachima wpatrywałem się od dziecka i zawsze sobie myślałem, że tak musiał wyglądać mój pradziadek.

Ale to nie jedyny ślad Waleriana Krycińskiego w Krzywczy. Gdzieś w początkach XX wykonał polichromię w kościele, prawdopodobnie tylko w prezbiterium, która w tej chwili ma na sobie trzy warstwy malunków innych autorów.

Brat Waleriana Antoni ur. 3 marca 1848 r. w Iskrzyni parafia Krościenko 15 listopada 1902 r. poślubił w krzywieckiej świątyni Julię Szołorównę córkę Rafała i Alojzy Toczynskiej ur. 12 lutego 1867 r. Niewiele wiadomo o tym małżeństwie. Zapewne mieszkali w Krzywczy, gdzie w 1910 r. Julia [zdj. poniżej pierwsza z lewej] rozpoczęła pracę w miejscowej szkole. W roku 1913 zostaje kierowniczką szkoły i na tym stanowisku pracuje do 1931 lub 1933 r. Po przejściu na emeryturę wyjeżdża z Krzywczy w okolice Rzeszowa.

Julia Krycińska była osoba bardzo lubianą w środowisku. Angażowała się w prace Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej oraz z wiadomych powodów była częstym gościem w miejscowym dworze. W przeświadczeniu mojego taty nie była mężatką. Być może Antoni mający 54 lata kiedy ożenił się z Julią już nie żył kiedy ojciec chodził do szkoły. Tato wspominał osobę Julii Krycińskiej z wielkim rozrzewnieniem i wdzięcznością, zapewne musiał doświadczyć od niej wiele dobra. Kończąc o niej opowieść dodawał sakramentalne słowa: Daj, jej Boże niebo. 

Jedno spotkanie, a tyle różnych losów i historii. Zapewne sam autor przewodników nie spodziewa się, że Krzywcza jest jedną z ważniejszych miejscowość w historii jego rodziny.

Piotr Haszczyn [styczeń 2019]

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Najważniejszym wydarzeniem historycznym roku 2016 r. dla Krzywczy był referat p. dr Marty Trojanowskiej pt. Śniatyńska Madonna Ormiańska w kościele parafialnym pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzywczy wygłoszony na sesji naukowej w auli Seminarium Duchownego w Przemyślu pt. Wędrujące Madonny.

12 listopada 2016 r. w obecności najwyższych władz państwowych [marszałek sejmu Marek Kuchciński], wojewódzkich [Marszałek województwa Władysław Ortyl] oraz duchownych [Metropolita  przemyski  Adam Szal, arcybiskup senior Józef Michalik, bp. Stanisław Jamrozek] wygłoszono kilka referatów o obrazach przedstawiających wizerunek Marii, które po II wojnie światowej przywędrowały w dzisiejsze granice Polski. Niewątpliwie było to wydarzenie niezwykłe, gdyż historia krzywieckiej madonny była prezentowana w bardzo zacnym towarzystwie zarówno prelegentów, jak i łaskami słynącymi wizerunków Maryi.

Prelegenci kolejno przedstawili następujące referaty:

• Ks. prof. dr hab. Józef Wołczański – „Śliczna gwiazda miasta Lwowa”. Łaskami słynący wizerunek Matki Bożej Łaskawej we lwowskiej Bazylice Metropolitalnej – geneza, kult i burzliwe dzieje.
• Dr Marta Trojanowska – „Śniatyńska Madonna Ormiańska w kościele parafialnym pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzywczy”
• Ks. dr hab. Wacław Siwak – „Koronacja przemyskiej figury Matki Bożej Jackowej w historyczno-teologicznej perspektywie”
• Ks. dr Henryk Borcz – „Jak Madonna Jackowa dominikanów opuściła – i do Katedry przemyskiej przybyła”
• Ks. mgr Marek Wojnarowski – „Matka Boża Jackowa z przemyskiej Bazyliki Archikatedralnej – symbolika koron i ikonografia przedstawienia”. 

Dla mieszkańców parafii Krzywczy było to wydarzenie ważne. Wizerunek Matki Bożej Pocieszenia od wielu lat znajduje się w naszym kościele i dodaje mu splendoru. Niewątpliwe jest ważne, by każdy parafianin wiedział o historii tego niezwykłego obrazu. Kilka długich miesięcy pracy poświęciła p. dr Marta Trojanowska, by powstała jego kompleksowa historia na tle wydarzeń historyczny i losów ludzkich.

Pani Marta Trojanowska [na zdjęciu powyżej] rodem z Dubiecka, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr historii sztuki (Uniwersytet Warszawski), obecnie pracuje w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej oraz jest wykładowcą na wydziale architektury wnętrz Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu. Jest pomysłodawczynią i autorką scenariuszy wielu wystaw, w tym stałej ekspozycji ludwisarstwa w Muzeum Dzwonów i Fajek i części ekspozycji wnętrz w Muzeum Historii Miasta Przemyśla. Jest również autorką wielu referatów wygłaszanych na sesjach muzealników i historyków sztuki; w swoim dorobku ma kilkadziesiąt publikacji z zakresu sztuki i rzemiosła artystycznego. Szczególne miejsce w jej badaniach zajmują wizerunki i obrazy Maryi. Stała się w środowisku przemyskim niekwestionowanym autorytetem w dziedzinie sztuki obrazów sakralnych. Angażuje się w pracę na rzecz Towarzystwa Przyjaciół Przemyśla i współpracuje z licznymi przemyskimi instytucjami. Od roku 2007 współpracuję z Martą Trojanowską w różnych projektach i bardzo cenię sobie jej cenne uwagi i przyjaźń.

Wśród słuchaczy wymienionego referatu był również obecny ks. proboszcz Janusz Wilusz z grupą parafin i piszący te słowa. Kilkakrotnie były próby, by go przedstawić również społeczności w Krzywczy, ale nie udało się zrealizować tego projektu.

Dzięki temu, że Radio Fara nagrała referat, powstał film pt. Śniatyńska Madonna Ormiańska w kościele pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Krzywczy.

Artykuł  dr Marty Trojanowskiej [Kliknij na link] pt. Śniatyńska Madonna Ormiańska w kościele parafialnym pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzywczy

Bardzo dziękuję pani Marcie Trojanowskiej za wkład pracy włożony w opracowanie historii już teraz naszej krzywieckiej Madonny.

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Piotr Haszczyn [styczeń 2019]

{youtube}4n1u-hQubvg{/youtube}

Szczegóły

Wśród artykułów związanych z menu Kultura żydowska na stronie są jeszcze  inne artykuły, które są zebrane w poniższym zestawieniu:

• Kirkut w Krzywczy
• Tablica - Historia budynku
• Fuchs Józef
• Galler Lipa
• Krzywcza Motiego
• Krzywcza na początku XX w.
• Rabinówka
• Kochankowie z Krzywczy
• Jak umierał dom
• Nierostrzygnięty spór
• FILMY
• Rodzina Weiss z Krzywczy
• Śladem krzywieckich Żydów
• Spacer po Krzywczy 2004
• Kamienica Lejzera  Schächter w Krzywczy
• Śmierć domu Adlera

Szczegóły

Lista mieszkańców Krzywczy żydowskiego pochodzenia w latach 1933 – 1939 na postawie Księgi Meldunkowej Krzywczy. Wykaz zawiera numer domu oraz wykaz jego mieszkańców. W kolejności ujęto Imię nazwisko, imiona rodziców (syn – córka) z nazwiskiem panieńskim (z domu) matki. Data i miejsce urodzenia. Rodzaj własności, zawód i inne informacje. Nazwisko żony/męża oraz dzieci i innych osób zamieszkujących dom. Ujęto również inne dostępne informacje o rodzinie. Wykaz zawiera 279 nazwisk w pisowni oryginalnej (również błędami ortograficznymi np. Jakób, Abracham)

 

Numer domu 43

 

Passer Lejzor

Syn – Benjamina i Jeuty z domu Ryngiel;

Urodzony: 17 IX 1869 Krzywcza; właściciel domu;

Robotnik niekwalifikowany; Wdowiec

 Passer Abracham;

Syn – Benjamina i Jeuty z domu Ryngiel;

Urodzony: 13 I 1876 Krzywcza;

Członek rodziny – brat Lejzora Passera

Majster krawiecki; Rozwiedziony

 

 Numer domu 44

Rosner Hersz [na zdjęciu obok]

Syn - Mendela i Chaja z domu Rosner;

Urodzony: 2 VIII 1885 Reczpol;

Właściciel domu; Handlarz bydła

Rosner; Rachela z domu Rosner;

Córka: Naftali i Gitla z domu Kolbedacht;

Urodzona - 19 VIII 1891 Reczpol; Żona

 Dzieci: Hersza i Chaji z domu Rosner:

 Rosner Sara, Leila;

Urodzona - 9 II 1912 Reczpol; Córka; Przy rodzicach;

 Rosner Naftali

Urodzony: 8 XII 1913 Reczpol; Syn; Wyjechał do Palestyny. Julian Haszczyn (mój tato) chodził z nim do szkoły.

 Rosner  Bula

Urodzona - 13 II 1922 Krzywcza; Córka; Przy rodzicach

 Rosner Mendel

Urodzony: 5 VIII 1927 Krzywcza; Syn;

 

Numer domu 45

 

Freifeld Mozes

Syn - Hersz i Reisla z domu Ojres;

Urodzony: 18 XII 1880 Krzywcza;

Właściciel domu; Handlarz drzewa opałowego;

 Freifeld Kreudb z domu Freifeld;

Córka: Piuhs i Gitla Bilet (Billet)

Urodzona - 20 III 1891 Maćkowice;

Żona; Właścicielka sklepu bławatnego

 Dzieci Mozesa i Kreudb z domu Freifeld

 Freifeld Izrael

Urodzony: 16 IX 1909 Krzywcza; Syn;

 Freifeld Hena, Rozalia;

Urodzona -10 VI 1912 Krzywcza; Córka;

 Freifeld Abracham;

Urodzony - 25 IV 1914 Krzywcza; Syn;

 Freifeld Leib;

Urodzony - 19 V 1918 Krzywcza; Syn

 Freifeld Geneudla;

Urodzona - 16 III 1926 Krzywcza; Córka;

 Freifeld Aron;

Urodzony - 20 XI 1921 Krzywcza; Syn;

 Freifeld Lejzor;

Urodzony - 15 XI 1920 Krzywcza; Syn;

 

Numer domu 45

 

Rosner Hersch;

Syn - Sachaja i Rachel z domu Freund;

Urodzony - 4 V 1882 Krzywcza

Właściciel domu, Handlarz skórami zwierzęcymi

 Rosner Chaja z domu Freifeld;

Córka - Herszch i Rejel (Reisla ) Ojres – siostra Freifelda Mozesa

 Urodzona - 30 VIII 1871 Krzywcza; Żona; Gospodyni;

 Dzieci: Herscha i Chaja z domu Freifeld

 Rosner Rachela;

Urodzona -31 VIII 1913 Krzywcza; Córka;

 Rosner Schaja;

Urodzony - 26 IV 1918; Krzywcza; Syn;

 Rosner Fuga

Urodzona -30 VI 1920; Krzywcza; Córka

 Rosner Sara

Urodzona -18 IV 1923; Krzywcza; Córka;

 Rosner Samuel

Urodzony 3 II 1925; Krzywcza; Syn

 Rosner Izak Dawid;

Urodzony 4 X 1928; Krzywcza; Syn;

 

 Numer domu 49

 

Trunschein Herz;

Syn - Azjasz i Leja z domu Mamber;

Urodzony - 22 grudnia 1885 Krzywcza;

Właściciel domu; Właściciel sklepu żelaznego i towarów mieszanych (żywność, galanteria, tekstylia.

 Trunschein z domu Weinberger Margula;

Córka- Izak i Geneudla z domu Mamber;

Urodzona -28 grudzień 1884 Krzywcza; Żona;

 Trunschein z domu Mamber Leja;

Córka - Aron i Beila z domu Hirschhoru;

Urodzona -18 kwietnia 1860 Krzywcza; Matka Herza Trunscheina

 Dzieci Herz i Margula z domu Weinberger

 Trunschein Josef Herz;

Urodzony 4 kwietnia 1910 Krzywcza; Syn;

 Trunschein Rachela;

Urodzona -3 maja 1912 Krzywcza; Córka;

 Trunschein Merla;

Urodzona -7 czerwca 1916 Krzywcza; Córka;

 Trunschein Tema;

Urodzona -17 września 1918 Krzywcza; Córka;

 Trunschein Aron;

Urodzony - 6 stycznia 1923 Krzywcza; Syn;

 

Numer domu 50

Raps Berl;

Syn - Leib i Ester z domu Tochner;

Urodzony - 4 luty 1876 Krzywcza;

Właściciel domu; Czeladnik krawiectwa – szył ubrania robocze, koszule, sprzedawał również wapno i sacharynę.

 Raps z domu Hoffner Basia;

Córka - Manes z domu Hofner – matka, ojciec nieznany

Urodzona -10 czerwca 1880 Iskań; Żona;

 Dzieci Berl i Basia Hoffner;

 Raps Sara;

Urodzona -15 września 1904; Córka;

 Raps Estera;

Urodzona -15 sierpnia 1913 Krzywcza; Córka;

 Raps Szul;

Urodzony: 22 październik 1916 Krzywcza; Syn;

 Raps Manes;

Urodzona -15 październik 1922 Krzywcza; Córka;

 

Numer domu 50

 

Klinghofer 1 voto Galler z domu Füchs; Sara;

Córka - Jesef i Gitla z domu Füchs;

Urodzona -15 marca 1891 Trójczyce p. Przemyśl; Głowa lokalu

 Dzieci wdowy Sary z domu Füchs i Jakóba Gallera

 Galler Mindla;

Urodzona - 4 kwietnia 1913 Krzywcza; Córka;

 Galler Gitla;

Urodzona - 5 czerwca 1916 Krzywcza; Córka;

  

Numer domu 50

Mörsel Missen;

Syn - Hersch i Chana z domu Polner;

Urodzony - 3 luty 1901 Reczpol;

Lokator; Kupiec domokrążca

 Mörsel z domu Rabs Dwojra;

Córka - Berl i Basia Hoffner;

Urodzona -10 sierpnia 1910 Krzywcza; Żona;

  

Numer domu 51[Obecnie stoi dom M.Fedyka]

Salomon Mendel;

Syn - Abracham i Etla z domu Holz;

Urodzony - 14 kwietnia 1877 Mościska;

Właściciel domu; Właściciel sklepu żelaznego

 Salomon z domu Knoll Ryfka;

Córka - Lejzor i Aidla z domu Rosner;

Urodzona -28 listopad 1875 Krzywcza; Żona; Gospodyni

 Dzieci Mendel i Ryfka z domu Knoll;

 Salomon Mozes;

Urodzony - 25 kwietnia 1914 Krzywcza; syn;

 Rosner z domu Salomon Berta;

Córka - Mendel i Ryfka z domu Knoll;

Urodzona - 30 grudnia 1908 Krzywcza; Żona Samuela Rosnera

 Rosner Samuel;

Schaja i Tainba z domu Eisberger;

Urodzony - 23 czerwca 1900 Krzywcza;

Zięć; Właściciel wyszynku

 Dzieci Samuela i Berty z domu Salomon;

 Rosner Tema Sara;

Urodzona -22 lipca 1929 Krzywcza

Wnuczka Mendel i Ryfka z domu Knoll;

 Rosner Adela

Urodzona -20 październik 1930 Krzywcza;

Wnuczka Mendel i Ryfka z domu Knoll;

 Rosner Elela

Urodzona - 24 kwiecień 1938 Krzywcza;

Wnuczka Mendel i Ryfka z domu Knoll;

 Rosner Schaja

Urodzony- 18 czerwca 1933 Krzywcza;

Wnuczek Mendel i Ryfka z domu Knoll;

 

 Numer domu 51

 

Resenbaum Mozes;

Syn - Dawid i Feiga z domu Eilich;

Urodzony- 15 czerwca 1884 Dynów p. Brzozów;

Właściciel domu; Handlarz zboża i tandety

 Resenbaum z domu Knoll Reisla;

Córka - Leizor i Eidla z domu Rosner;

Urodzona -15 czerwca 1879 Krzywcza; Żona;

 Dzieci Mozesa i Reisly z dmu Knoll;

 Resenbaum Leib Nachman

Urodzony- 10 luty 1912 Krzywcza; Syn;

Ojciec Reisli Resenbaum

 Knoll Hersch Leizor

Urodzony- 1850 Krzywcza;

 

 Numer domu 52

 Lander Leizor;

Syn - Noe i Mirla z domu Spitz;

Urodzony-  9 maja 1872 Krzywcza;

Właściciel domu; Nauczyciel Hajder. Miał również piekarnię.

 Lander z domu Grosman Mindla;

Córka - Jakób i Beila z domu Mond;

Urodzona - 6 sierpnia 1885 Bircza p. Dobromil; Żona;

Dzieci Leizora i Mindla zdomu Grosman;

 Lander Salomon;

Urodzony- 15 kwietnia 1905 Krzywcza; Syn;

 Lander Adela;

Urodzona -16 lipca 1918 Bircza p. Dobromil; Córka;

 

Numer domu 52

 

Frieder Samuel, Sawel;

Syn - Mozes i Freida z domu Löffel;

Urodzony - 12 luty 1886 Krzywcza;

Właściciel domu; właściciel sklepu wiktualnego

 Frieder z domu Weiss Rachela;

Córka - Jesef i Estera z domu Rubinfeld;

Urodzona - 17 sierpnia 1896  Ulucz p. Brzozów; Żona;

 Dzieci Samule i Rachela z domu Weiss;

 Frieder Schandla;

Urodzona - 17 grudnia 1915 Krzywcza; Córka;

 Frieder Chaja Beila;

Urodzona - 15 październik1919 Krzywcza; Córka;

 Frieder Estera;

Urodzona - 10 grudnia 1927 Krzywcza; Córka;

 Frieder Mojżesz;

Urodzony - 9 czerwca 1931 Krzywcza; Syn;

 

Numer domu 52

 

Gromet Josef,

Syn - Uscher; Mozes i Ryfka z domu Knoll;

Urodzony - 6 maja 1888 Wola Krzywiecka;

Właściciel domu; właściciel sklepu tekstylnego

 Gromet; z domu Lin Pepi;

Córka - Izak i Brandla z domu Jarmark;

Urodzona - 25 kwietnia 1900 Łomcza p.Sanok; Żona;

 

Dzieci Jesef i Pepi z domu Lin;

 Gromet; Jakób;

Urodzony - 25 grudnia 1914 Łomcza p. Sanok; Syn;

 Gromet Leja;

Urodzona - 1 maja 1918 Łomcza p. Sanok; Córka;

 Gromet Estera;

Urodzona - 1 maja 1924 Krzywcza; Córka;

 Przeprowadzili się do Krzywczy z Łomacza powiat Sanok w 1918 r.

 

Numer domu 53

 

Polner z domu Lompen Ronia

Właścicielka domu; Na utrzymaniu dzieci

 

Dzieci Arona i wdowy Roni z domu Lompen;

 Polner Jakób;

Urodzony - 28 grudnia 1911 Krzywcza; Syn;

 Polner Leja,

Urodzona - 12 stycznia 1913 Krzywcza; Córka;

 Polner Estera;

Urodzona - 2 marca 1904 Krzywcza; Córka;

 Polner Mendel;

Urodzony - 7 stycznia 1906 Krzywcza; Syn;

 

Numer domu 54

Raps Izak;

Syn - Dawid i Jenta z domu Raps;

Urodzony - 20 maja 1852 Babice p. Przemyśl;

Właściciel domu; Właściciel wyrobów mięsa wołowego; Rzeźnik

 Raps z domu Eisberg Hinda;

Córka - Samuel i Chaja z domu Wassner;

Urodzona - 14 sierpnia 1858 Ruszelczyce; żona;

 

Dzieci Izak i Hinda zd Eisberg;

 Raps Chaja;

Urodzona - 28 grudnia 1896 Krzywcza; córka;

 Raps Jenta;

Urodzona - 16 lipca 1898 Krzywcza; córka;

 Raps Natan;

Urodzony - 21 lutego 1901 Krzywcza; Syn; Handlarz koni

 

Numer domu 55

 Schächter Leizor;

Syn - Jakób i Hana z domu Schachter;

Urodzony - 12 maja 1872 Krasiczyn p. Przemyśl; Właściciel domu; Handlarz bydła;

Zdjęcie obok.

 Schächter z domu Licht Pessla;

Córka - Nachman i Gitla z domu Licht;

Urodzona - 10 październik 1866 Krzywcza;

Żona; Właścicielka sklepu towarów mieszanych. Zmarła w Krzywczy 22 VI 1938 r.

Dzieci Leizora i Pessli z domu Licht;

 

Schächter Jakób;

Urodzony - 1 listopada 1904 Krzywcza; Syn; Pomocnik handlowy

 Dawid Abracham;

Urodzony - 19 sierpnia 1911 Krzywcza; Syn;

 Schächter Nochman;

Urodzony - 22 grudnia 1900 Krzywcza;

Właściciel domu; Handlarz towarów bławatnych

Żona - Nochmana Schechtera Ronia; Urodzona 1900; Zdjęcie ślubne obok.

 mieszkali również w tym domu

 Herz Leja;

Córka - Berisch i Gitel Luksemnerg;

Urodzona -15 września 1898 w  Chyrów powiat Sambor; Pracownica; Przy ciotce

 Wojtowicz Ewa;

Córka Wasyl i Katarzyna z domu Skwarko;

Urodzona - 13 września 1913 Kupna p. Przemyśl; Służąca;

  

Numer domu 57

Fast z domu Ringel Beila;

Córka - Jakób i Pima z domu Burk;

Urodzona - 18 października 1860 Krzywcza; Właścicielka domu była krawczynią szyła koszule.

 Löwenthal Marcus;

Syn Bluma Lowenthal;

Urodzony -1 marca 1903 Jarosław; Lokator; Cukiernik

Wcześniej mieszkał w Ruszelczycach. Wyprowadził się do Przemyśla 31 III 1939. na ul. Słowackiego 45

 Ringel Chaja;

Córka - Hersch i Rachela Wasner; Wyprowadziła się do Przemyśla 31 III 1939. Na ul. Słowackiego 45

Ruszelczyce; Żona;

 Ringel Ischer,

Syn - Samuel; Chaja Ringel;

Urodzony - 29 V 1928 Ruszelczyce; Syn; Wyprowadził się do Przemyśla 31 III 1939. na ul. Słowackiego 45

 Ringel; Hersch,

Syn - Izaak; Chaja Ringel;

Urodzony - 1 maja 1930 Ruszelczyce; Syn; Wyprowadził się do Przemyśla 31 III 1939. Na ul. Słowackiego 45

 Prawdopodobnie Chaja Ringiel była dwukrotną wdową i wyszła za mąż za Marcusa Löwenthala lub miała dwoje dzieci nieślubnych.

 

Numer domu 58

 

Schreiber Beuzjen;

Syn - Juda i Jeuta z domu Schachter;

Urodzony - 12 lipca 1883 Krzywcza;

Właściciel domu; Rzeźnik rytualny

 Schreiber z domu Wind Chaja;

Córka - Majer Mendel i Chama z domu Fern;

Urodzona - 15 czerwca 1886 Sadowa Wiszna p. Mościska; Żona;

 

Dzieci Benzjen i Chaja z domu Wind;

 Schreiber Abracham;

Urodzony - 14 maja 1913 Sądowa Wisznia; Syn;

 Schreiber Herzch,

Urodzony - 6 październik 1922 Sądowa Wisznia; Syn;

 Schreiber Samuel, Dawid;

Urodzony - 6 październik 1922 Sądowa Wisznia; Syn;

 Schreiber Scheindel, Bina;

Urodzona - 6 październik 1922 Sądowa Wisznia; Córka;

 Schreiber z domu Schachter Jeuta;

Córka -  Dawid i Leja z domu Galler;

Urodzona - 1858 Krzywcza; Właścicielka domu

 Schreiber Leja;

Córka - Mozes Juda i Jeuta z domu Schachter;

Urodzona - 30 października 1876 Krzywcza; Córka Jeuty

 Schreiber Ryfka;

Córka - Leja Schraiber ojciec nieznany

Urodzona - 12 stycznia 1906 Krzywcza;

Wnuczka Jeuty Schreiber z domu Schachter

Nieślubne dziecko Leji Schraiber

 

Numer domu 59

Tochner Dawid;

Syn -  Izak i Sara z domu Ringiel;

Urodzony - 15 luty 1882 Średnia;

Właściciel domu; Nauczyciel żydowski.

 Tochner z domu Jeiger Amalj;

Urodzona - 12 lipca 1899 Błażowa p. Brzozow; Żona;

 

Dzieci Dawida i Amalj z domu Jeiger;

 Tochner Chaja;

Urodzona - 10 czerwca 1912 Średnia; Córka;

 Tochner Heua;

Urodzona - 30 stycznia 1914 Średnia; Córka;

 Tochner Zisie;

Urodzony - 21 kwietnia 1920 Średnia; Syn;

 Tochner Izak, Asser

Urodzony - 4 luty 1929 Krzywcza; Syn;

 

Numer domu 64

 

Kirzcheubluth; Markus;

Syn - Leib i Gilta z domu Licht;

Urodzony - 15 październik 1878 Krzywcza;

Właściciel domu; handlarz bydła

 Kirzcheubluth z domu Rosner Estera;

Urodzona - 9 lutego 1879 Łańcut; żona;

Właścicielka sklepu wiktualnego

 

Dzieci Markus i Estera z domu Rosner

 Kirzcheubluth Leib;

Urodzony - 3 październik 1908 r. Krzywcza; Syn;

Żonaty z Rebeką Franer z Bachowa gmina Krzywcza

 Kirzcheubluth Chama,

Urodzona - 17 październik 1921 Krzywcza; Córka;

 Bulz Chaim;

Syn - Mechela i Alty z domu Kirschenbluth;

Urodzony - 20 luty 1934 w Krzywczy;

Wnuk Markusa i Estery z domu Rosner

 

Numer domu 65

 Strüm; z domu Altbort Kisla;

Córka - Jakób, Chane;

Urodzona - 15 marca 1868 Dobromil;

Właścicielka domu; własność realna

 Strüm; Dawid;

Syn - Mozes i Kisla z domu Altbort;

Urodzony - 10 lipiec 1892 Krzywcza; syn; przy matce

Numer domu 66

 

Adler z domu Ortner Amalja;

Córka - Rachmil i Marja z domu Blau;

Urodzona - 8 kwietnia 1876 r;

Właścicielka domu; Własność realna. Poniżej miejsce gdzie stał dom.

 

Dzieci Josef i Amalja zd.Ortner wdowy;

 Adler Reicie;

Urodzona - 10 czerwca 1905 Krzywcza; Córka;

 Adler Róża;

Urodzona - 10 sierpnia 1919 Krzywcza; Córka;

 

Numer domu 68

Ringiel Mozes;

Syn - Jakób i Pincia z domu Bur;

Urodzony - 10 sierpnia 1872 Krzywcza;

Właściciel domu; Majster szewski

 Ringiel z domu Mohl Estera;

Córka -  Benjamin i Lea z domu Merzel;

Urodzona - 18 stycznia 1882 Dobkowice; Żona druga;

 

Dzieci z I małżeństwa Mozes i Meresa z domu Fast;

 Ringiel Ryfaka, Lea;

Urodzona - 4 stycznia 1906 Krzywcza; Córka;

 Ringiel Rozalja;

Urodzona - 10 lipca 1904 Krzywcza; Córka;

 Ringiel Estera;

Urodzona - 1 listopad 1907 Krzywcza; Córka;

 Ringiel; Sara;

Urodzona - 14 lutego 1910 Krzywcza; Córka;

  

Dzieci z II małżeństwa Mozes Estery z domu Mohl

 Ringiel Amalja;

Urodzona - 5 luty 1910 Krzywcza; Córka;

 Ringiel Sanniel? Leib;

Urodzony - 1 grudnia 1920; Syn;

Numer domu 71

 

Füss z domu Beisen Chaja;

Córka - Hersch i Schandla z domu Freifeld;

Urodzona - 29 marca 1889 Wola Krzywiecka;

Właścicielka domu; Szwaczka – krawczyni.

 

Dzieci Josef Fussa i Chaja z domu Beisen wdowy

 Füss Gilta;

Urodzona - 11 lipca 1911 Wola Krzywiecka g. Krzywcza; Córka;

 Füss Rachela, Estera;

Urodzona - 1 lipca 1912 Wola Krzywiecka; Córka;

 Füss Chana;

Urodzona - 1 lipca 1921 Krzywcza; Córka;

 Füss Mechel, Abracham;

Urodzony - 10 IX 1925 Krzywcza; Syn;

 

Numer domu 76

 Milch Jakób;

Syn - Izrael i Mirla z domu Kriger;

Urodzony - 2 lipca 1891 Reczpol;

właściciel domu; handlarz mlekiem

 Milch z domu Rosner Reisla;

Córka - Naftali i Ryfka z domu Kerner;

Urodzona - 27 grudnia 1896 Reczpol; żona;

 

Dzieci Jakób i Reisla z domu Rosner;

 Milch Naftali;

Urodzony - 15 październik 1921 Reczpol g. Krzywcza; Syn;

 Milch Izrael, Mechel;

Urodzony - 18 sierpnia 1928 Reczpol; Syn;

 Milch Salomea;

Urodzona - 12 grudnia 1930 Krzywcza; Córka;

 Milch Mirla przy synie Jakóbie Milchu;

 Jakób Milch został rozstrzelany przez Niemców 17 IX 1939 r. blisko lasu na Kijowie 1,5 km od Krzywczy.

 

Numer domu 76

Unger Marcus;

Syn - Leib i Chaja z domu Schops;

Urodzony - 12 marca 1901 Lubenia p. Rzeszów;

Właściciel domu; Majster krawiecki

 Unger z domu Ringel Bina;

Córka - Sender i Mindla z domu Sonenschein;

Urodzona - 19 marca 1887 Ruszelczyce ; żona;

 

Dzieci Marcus i Bina z domu Ringiel;

 Unger Szul;

Urodzony - 10 grudnia 1925 Krzywcza; Syn;

Unger; Mindla;

Urodzona - 17 luty 1928 Krzywcza; Córka;

 Unger Mendel;

Urodzony - 11 czerwca 1930; Syn;

 Unger Chaim;

Urodzony - 25 grudnia 1932; Syn;

 

Numer domu 78

 Steinbrüch Manes

Urodzony - 7 września 1890 Kobylnica;

Główny lokator; Handlarz mleka

 Steinbrüch z domu Frei Chana;

Córka - Leib i Chaja z domu Schreiber; Żona;

 

Dzieci Manes i Chana z domu Frei;

 Steinbrüch Mozes;

Urodzony - 20 marca 1921 Krzywcza; Syn;

 Steinbrüch Abracham;

Urodzony - 1 stycznia 1925 Krzywcza; Syn;

 

Numer domu 81 przeniesiony na 121

 

Gottleb z domu Morsel Amalja przeniosła się pod numer 121

 

Numer domu 88

 Schperber Herzch;

Syn - Saul i Debora z domu Stranberg;

Urodzony - 31 stycznia 1884 Matnowska Wola p.Mościska;

Właściciel domu; Czeladnik piekarski

 Schperber z domu Rosner Ryfka;

Córka - Schaja i Rachela z domu Rosner;

Urodzona - 5 czerwca 1880 Krzywcza; Żona;

 

Dzieci Hersch i Ryfka z domu Rosner;

 Schperber Debora;

Urodzona - 3 kwiecień 1918 Krzywcza; Córka;

 Schperber Rachela;

Urodzona - 3 kwiecień 1918 Krzywcza; Córka;

 Schperber Feiga;

Urodzona 15 marca 1918 Krzywcza; córka;

 Schperber Sara;

Urodzona - 31 sierpnia 1922 Krzywcza; córka

 

 Numer domu 89

Weiss Mendel

Syn - Meilech Schandla z domu Rosen;

Urodzony - 27 października 1882 Krzywcza;

Właściciel domu; Właściciel sklepu towarów mieszanych i tekstylnych

 Weiss z domu Weiss Amalja;

Córka - Chaim i Estera z domu Rubinfeld;

Urodzona - 16 maja 1887 Ulucz; Żona;

 

Dzieci Mendel i Amalija z domu Weiss

Weiss Estera;

Urodzona - 12 kwietnia 1912 Krzywcza; córka;

 Weiss Salomon;

Urodzony - 3 lipca 1911 Krzywcza; Syn

 Weiss Schandla;

Urodzona - 7 maj 1917 Krzywcza; Córka;

 Weiss Ryfka;

Urodzona - 11 kwietnia 1920 Krzywcza; Córka;

 Weiss Slawia;

Urodzona - 19 grudnia 1923 Krzywcza; Córka;

 Weiss Cyvja;

Urodzona - 1 kwietnia 1924 Krzywcza; Córka;

 Rosner Naftali;

Markus i Estera z domu Weiss;

Urodzony - 11 maja 1939 r. Krzywcza; Syn (nieślubny Estery Weiss)

 

Numer domu 90

 

Uhri Dawid;

Syn - Pinkas Arji, Nechta Circu z domu Galler;

Urodzony - 4 XII 1876 Krzywcza; Właściciel domu; Rabin

 Uhri z domu Galler Mindla;

Córka – Zaisman i Berta z domu Wirel;

Urodzona - 25 maja 1878 Przemyśl; żona;

 

Dzieci Dawid i Mindla z domu Galler;

 Uhri Mozes, Leizor;

Urodzony - 7 maja 1903 Przemyśl; syn;

 Uhri z domu Majer, Estera,

Córka – Jeute i Markus Leiba;

Urodzona - 21 czerwca 1900 Jawornik Polski p. Rzeszów; Synowa;

 

Dzieci Mozes i Estera z domu Majer; Wnuczki Dawid i  Mindli z domu Galler;

 Uhri Leiba;

Urodzona - 22 luty 1929 Krzywcza; Córka

 Uhri Pinkas Aryj;

Urodzony - 29 stycznia 1930 Krzywcza; Syn

 Uhri Chaje;

Urodzona - 2 lipca 1932 Krzywcza; Córka

 

 Dawid Uhri zginął w 1942 r. w Przemyślu. Ten sam los podzieliła jego żona i syn. Wydaje się, że ich losy podzielili pozostali członkowie rodziny ostatniego krzywieckiego Rabina.

 

Numer domu 91

 

Füchs Leib;

Syn - Josef i Feiga z domu Gromet;

Urodzony - 11 kwietnia 1891 Rybotycze p. Dobromil;

Główny lokator; Właściciel wyszynku

 Füchs; z domu Laudan Simona Leja;

Córka - Samuel i Rozia z domu Wittman;

Urodzona - 15 grudnia 1893 Sądowa Wisznia p. Mościska; Żona;

 

Dzieci Leiba i Simona Lei z domu Laudan;

 Füchs Josef Salomon;

Urodzony - 15 stycznia 1921 Krzywcza; syn;

 Füchs Kalman Jonas;

Urodzony - 6 kwietnia 1922 Krzywcza; syn;

 Füchs Feiga;

Urodzona - 15 kwietnia 1924 Krzywcza; córka;

 Füchs Mozes;

Urodzony - 16 marca 1926 Krzywcza; syn;

 

 Numer domu 93

Frei Leib;

Syn - Mozes Leizor i Marjen x

Urodzony - 13 sierpnia 1859 Krzywcza;

główny lokator; Handlarz mlekiem.

 Frei z domu Schreiber Sara;

Córka - Hersch Judyta;

Urodzona - 13 luty 1863 Jodłówka p. Jarosław; żona;

Zmarła 22 II 1933

 

Numer domu 94

 Lachs Chashiel;

Syn - Salomon Amalja z domu Glüchsman;

Urodzony - 7 czerwca 1903 Krzywcza;

Właściciel domu; Handlarz domokrążca

 Lachs z domu Mund Etla;

Córka - Mozes i Mirla z domu Moud;

Urodzona - 15 września 1905 Bircza p.Dobromil; żona Salomona Lachs

 Lachs Salomon;

Syn - Mozes Pesla z domu Taihebon;

Urodzony - 1 listopada 1872 Krakowiec p.Jaworów;

Właściciel domu; Handlarz domokrążca

 

Dzieci Salomon Amalja z domu Gluchsman;

 Lachs Schaja;

Urodzony - 4 sierpnia 1904 Krzywcza; Syn;

 Lachs Nesia;

Urodzona - 4 październik 1910 Krzywcza; Córka;

 Inni mieszkańcy tego domu

 Roth Pepi;

Córka -  Chaskiel Lachs i Roth Etel;

Urodzona - 1 sierpnia 1905; Przy matce

 Glüchsman Lechs; Mania z domu Stappol;

Córka – Menaszei i Ryfka;

Urodzona - 1911 Jawornik Ruski p. Dobromil; Żona Ichaja Glüchsmana

 

Numer domu 100

 

Wasserman Markus;

Syn - Boruch i Cypra? z domu Rubinfeld;

Urodzony - 15 lutego 1892 Ulucz p.Brzozów;

Właściciel domu; Właściciel sklepu skórzanego

 Wasserman z domu Rosner Leja;

Córka - Schaja i Tauba z domu Eiseabug;

Urodzona - 15 lutego 1896 Krzywcza; Żona;

 

Dzieci Markus i Leja z domu Rosner;

 Wasserman Amalja;

Urodzona - 15 maja 1923 Krzywcza; Córka;

 Wasserman Sara,

Urodzona - 5 styczeń 1925 Krzywcza; Córka;

 Wasserman Gitla;

Urodzona - 3 VII 1927 Krzywcza; Córka;

 Wasserman Schaja;

Urodzony - 12 maja 1930 Krzywcza; Syn;

  

Numer domu 100

 Sobel Josef;

Syn - Mozes i Krendla z domu Peiretz;

Urodzony - 1902 Bircza p.Dobromil;

Właściciel domu; Właściciel wyszynku

 Sobel; z domu Rosner Reisla;

Córka –Schaja i Tańba z domu Eisenberg;

Urodzona - 16 sierpnia 1900 Krzywcza; żona; Wyjechała do Birczy w 1936;

 

Dzieci Reisly Rosner

 Rosner Frejda;

Córka - Reisly Rosner;

Urodzona - 3 marca 1934 Krzywcza; przy matce

Wyjechała do Birczy w 1936;

 Rosner Samuel;

Syn - Reisly Rosner;

Urodzony - 3 marca 1934 Krzywcza; Przy matce

Wyjechał do Birczy w 1936;

 Rosner Sara Tanbe;

Córka - Józef Meilcek? I Reisla Rossner;

Urodzona - 1933 Krzywcza; Przy matce

Wyjechała do Birczy w 1936;

 

Numer domu 101

 Rosenbach Nuichim

Syn -  Izralel Aron i Dawid Estera;

Urodzony - 1876 Jaworów;

Właściciel domu; Właściciel sklepu skórzanego;

 Rosenbach Bernard;

Nuchim Feiga z domu Mamber;

Urodzony - 22 grudnia 1919 Krzywcza; Syn

 Rosnenbach Handzia, Dziunia;

Córka - Nuchim Izrael Feiga Mamber;

Urodzona - 18 maja 1913 Krzywcza; Córka

 Mamber Leib Abracham;

Syn - Nuchim Ryfka z domu Mamber;

Urodzony - 27 grudnia 1900 Krzywcza; Syn;

Kupiec domokrążca

 Mamber Józef;

Syn - Nuchim i Ryfka z domu Mamber;

Urodzony - 21 grudnia 1908 Krzywcza; Syn; Przy ojcu??

 Autman Chaja;

Córka - Chaim - matka;

Urodzona - 1900 Buców p. Przemyśl; Żona Leiba Mambera; ;

 

Dzieci: Chaji Autman z pierwszego małżeństwa

 Autman Beznazel;

Syn - Chaji Autman;

Urodzony - 1 VI 1934 Krzywcza

 Autman; Estera;

Córka - Chaja Autman;

Urodzona - 7 stycznia 1937 Krzywcza; Przy matce

 Autman Hena;

Córka - Chaja Autman;

Urodzona - 7 stycznia 1937 Krzywcza; Przy matce;

Zmarła 3 luty 1937. Siostra bliźniaczka Estery Autman.

 Sens Salomon, Zalman;

Syn - Sara Sens;

Urodzony - 26 czerwca 1939 Krzywcza; przy matce

 

Numer domu 102

 

Mamber Abracham;

Syn - Berl Hudzia z domu Felcz;

Urodzony - 15 marca 1885;

Właściciel domu; własność realna; Był skazany na 1 miesiąc więzienia

 Mamber Genendla;

Córka - Berl i Hudzia z domu Felcz;

Urodzona - 17 luty 1897 Krzywcza; siostra

 

Numer domu 107

 

Glüchsman z domu Ringel Feiga;

Urodzona - 13 luty 1861 Brzuska p. Dobromil;

Właścicielka domu; Własność realna; Zmarła 28 II 1938

  

Numer domu 113

 

Mamber Samuel;

Syn - Nuchim Ryfka z domu Mamber;

Urodzony - 1 czerwca 1905 Krzywcza;

Główny lokator; Handlarz skór; Był skazany na 3 miesiące więzienia.

 Mamber; z domu Tunn Serel;

Córka - Mendel i Perla z domu Modlinger;

Urodzona - 8 luty 1896 Rawka Ruska; Żona Samuela

 

Numer domu 121

 

Gottleb z domu Morsel Amalia;

Córka - Abracham i Tanba z domu Brenner;

Urodzona - 8 stycznia 1890 Ludków pow. Jarosław;

Lokator; Zmieniła miejsce zamieszkania wcześniej mieszkała w Krzywczy numer domu 86

 Gottleb Szelaju Jakub ;

Córka - Izaak Amelia Morsel;

Urodzona - 18 września 1914 Kolbuszowa; przy matce

 Gottleb Estera;

Izaak Amelia Morsel;

Urodzona - 28 grudnia 1918 Kolbuszowa; przy matce

 

Numer domu 124

 

Raps Aron;

Syn - Josef Hersch i Feiga z domu Hofner;

Urodzony - 11 kwietnia 1892 Iskań p. Przemyśl;

Właściciel domu; Właściciel jatek (handlarz) mięsa wołowego;

 Raps z domu Rosner Tola;

Córka - Naftali i Ryfka z domu Kerner;

Urodzona - 1894 Reczpol; Żona

Dzieci Arona i Tola z domu Rosner;

 

Raps Ronia;

Urodzona - 20 lipca 1920 Krzywcza; Córka;

 Raps Naftali;

Urodzony - 1 lipca 1922 Krzywcza; Syn

 Raps Berta;

Urodzona - 1 lipca 1924 Krzywcza; Córka

 Raps Mendel;

Urodzony - 1 kwietnia 1928 Krzywcza; Syn

 Raps Bronisława;

Urodzona - 28 września 1930 Krzywcza; Córka

 Raps Sara;

Córka  - Naftali Ryfka z domu Kerner;

Urodzona - 5 luty 1907 Krzywcza; Przy siostrze

   

Numer domu 131

 

Glüchsman Mozes;

Syn - Mozes Marjem z domu Ujrys;

Urodzony - 14 luty 1864 Krzywcza;

Właściciel domu; Nauczyciel żydowski;

 Glüchsman z domu Amster Debora;

Córka – Pinkas i Rajola;

Urodzona - 1860 Rybotycze p. Dobromil; Żona; Zmarła 11 stycznia 1939 w Krzywczy;

 

Dzieci Mozes Debora z domu Amster;

 Glüchsman Tanba;

Urodzona - 22 czerwca 1893 Krzywcza; Córka

 Glüchsman Boruch;

Urodzony - 21 marca 1895 Krzywcza;

Właściciel domu; Właściciel sklepu tekstylno mieszanego; Kanonier w jednostce wojskowej numer 592 w Przemyślu

 Glüchsman z domu Blau Rachela;

Córka - Efraim i Estera z domu Tobiasz;

Urodzona - 24 Marca 1895 Jawornik Polski; Żona Borucha

 

Dzieci Boruch i Rachela z domu Blau

 Glüchsman Pinkas;

Urodzony - 24 luty 1925 Jawornik Polski p. Rzeszów; Syn

 Glüchsman Rebeka, Sara;

Urodzona - 4 październik 1929 Kraków; Córka

 Glüchsman Manes;

Urodzony - 21 październik 1930 Krzywcza; Syn;

 

Numer domu 131

 

Glüchsman Josef;

Syn - Mezes i Marjem z domu Ujrys;

Urodzony - 20 marca 1875 Krzywcza;

Właściciel domu; Właściciel piekarni

 Glüchsman z domu Hamborn Chaja;

Córka - Zejlik i Schandla z domu Artnor;

Urodzona - 20 marca 1875 Krzywcza??; Żona

 Glüchsman Marjem;

Josef Chaja z domu Hamborn;

Urodzona - 9 września 1917 Krzywcza; córka

 

Numer domu 139

 

Weiss Mozes;

Syn - Chaim i Estera z domu Rubinfeld;

Urodzony - 3 luty 1891 Ulucz p. Brzozów;

Główny lokator; Właściciel sklepu tekstylnego;

 Weiss z domu Weiss Chana;

Córka - Salomon i Leja z domu Schächter;

Urodzona - 21 września 1900 Krzywcza ; Żona

 

Dzieci Mozesa i Chana Weiss;

 Weiss Josef;

Urodzona - 19 czerwca 1922 Krzywcza; Córka

 Weiss Herz;

Urodzony - 20 czerwca 1929; Syn

 Frohberg Regina;

Córka - Nuchem Leib, Mala z domu Waiss;

Urodzona - 21 luty 1913 Krzywcza; Siostrzenica;

Wyjechała na Podole w lutym 1938;

 Schech Dawid

Główny lokator

 Schech z domu Gluchsman Schandla;

Córka - Jesef i Chaja z domu Hanbern;

Urodzona - 14 czerwca 1900 Krzywcza; Żona

 

Dzieci Dawida i Schandla z domu Gluchsman;

 Schech Zelik;

Urodzony -24 listopad 1927 Krzywcza; Syn

 Schech  Marjem;

Urodzona - 26 luty 1928 Krzywcza; Córka

 Schech Jakób Noe;

Urodzony - 15 sierpnia 1932 Krzywcza; Syn

 Leiben Izaak;

Syn - Rachela Leiben;

Urodzony - 1912 Zonino;

Członek rodziny

 

Numer domu 141

 

Brenner Jakób Uscher;

Syn - Dawid i Sara z domu Radler;

Urodzony - 23 grudnia 1894 Krzywcza;

Główny lokator; Robotnik niekwalifikowany.

Grabarz, organizował pogrzeby.

 Brenner z domu Morsel Leja;

Córka - Abrach i Tanba z domu Brenner;

Urodzona - 9 grudnia 1899 Lutków p. Jarosław; żona

 

Dzieci: Jakóba i Leja z domu Morsel

 Brenner Abracham;

Urodzony - 6 listopad 1928 Krzywcza; Syn

 Brenner Chaja;

Urodzona - 25 lipca 1931 Krzywcza; Córka

 Brenner Cyla, Rózia;

Urodzona - 27 lipca 1936 Krzywcza; Córka

 Brenner Dawid

Urodzony - 15 marca 1899 Krzywcza;

Brat Jakóba Brenera obsługiwał łaźnię. Być może był jej właścicielem

 Freifeld Leib;

Syn - Dawid Sara z domu Radler;

Urodzony -7 listopad 1900 Krzywcza;

Sublokator; Wyprowadził się dnia 16 IV 1934 do Skolina p. Jaworów

 

Numer domu 142

 

Klinghofer Chaim;

Syn - Izak i matka x? z domu Wilf;

Urodzony -1836 Drochobycz;

Właściciel domu; Handlarz zbożem;

Mieszkał w Krzywczy do 1931 zmarł w Przemyślu

 Rottenberg Szymeon;

Syn - Chaim i Sylga z domu Rottenberg;

Urodzony -2 październik 1905; Syn; pomaga ojcu [Przejął nazwisko matki]

 Adler Emil;

Syn - Josef Amalja z domu Artner;

Urodzony - 8 lipca 1893;

Właściciel domu; Handlarz zbożem i towarów tekstylnych

 Adler z domu Rottenberg Regina;

Córka - Chaim i Silga z domu Gajger;

Urodzona - 19 września 1897; żona

 

Dzieci Emil Regina z domu Rottenberger;

 

Adler Sabina, Fela;

Urodzona - 1 stycznia 1923 Krzywcza; Córka

 Adler Marjem;

Urodzona - 1 stycznia 1924 Krzywcza; Córka

 Adler Sola Sulamit;

Urodzona - 15 lutego 1930 Krzywcza; Córka

 Adler Helena;

Urodzona - 1 sierpnia 1931 Krzywcza; Córka

 Adler Józef;

Urodzony - 1 lipca 1905 Krzywcza; Syn

 

Numer domu 143

 

Siegiel z domu Schlonberg Brandla;

Córka - Lipa i Chawa z domu Rap;

Urodzona - 8 marca 1868 Pruchnik p. Jarosław; Główny lokator

 Siegiel; Chaim;

Syn - Leib i Brandla z domu Schlonbeg;

Urodzony - 5 maja 1911 Cieszanów; Syn;

 Spiegel Zallel Dawid;

Syn – Chaim i Chul z domu Frank;

Urodzony - 8 grudnia Mielnów p. Przemyśl;

Właściciel domu; Handlarz koni;

 Spiegel; z domu Frieder Eidla;

Córka - Mozes i Freida z domu Loffel;

Urodzona - 27 październik 1888 Krzywcza; Żona

 

Dzieci: Dawid Zallel i Eida z domu Frieder

 Spiegel Chula;

Urodzona - 28 listopad 1920 Krzywcza; Córka

 Spiegel Perla;

Córka - Dawid Zallel i Eida zomu Frieder;

Urodzona - 10 grudnia 1922 Krzywcza; Córka

 

Numer domu 144

 

Löffel Ferida

Córka – Leizor i Ryfka;

Urodzona - 13 stycznia 1860 Dubiecko p. Przemyśl;

Właścicielka domu; właścicielka Piekarni

 Frieder Cyrla;

Córka – Mozes i Freida z domu Löffel;

Urodzona - 20 marca 1898 Krzywcza; Córka; przy matce

 

Dzieci być może Cyryli Frider – możliwy błąd przy wpisie do księgi lub dzieci nieślubne córek Loffel Feridy.

 Aufang Mariem;

Córka – Jakób i Cywia z domu Frieder;

Urodzona - 28 września1909 Krzywcza; Wnuczka; Przy babci

 Flugier Chaim;

Syn - Samuel i Cyrla z domu Wenik;

Urodzony - 1 grudnia 1901 Dobromil; Przy matce

 

Numer domu 145

 

Gromet z domu Grunes Jeuta;

Córka - Aron i Sara z domu Gromet;

Urodzona - 13 lutego 1883 Dynów p. Brzozów;

Właścicielka domu; Właścicielka sklepu tytoniowego

[na zdjęciu obok prawdopodobnie dom Grometów, poniżej widok z dnia dzisiejszego]

Dzieci Jeuty Gromet pomężu Chaimie Gromecie

 Gromet Chaja;

Urodzona - 7 lutego 1909 Krzywcza; Córka

 Gromet Mozes Leizor;

13 lutego 1919 Krzywcza; syn;

Wyjechał do Niebyleca powiat Rzeszów 12 IV 1939. Prawdopodobnie tam się ożenił.

 Gromet Chaim

Urodzony - 8 lipca 19??; Syn

 Gans Dawid;

Syn - Abrach Tanba z domu Szychman;

Urodzony - 8 września 1890 Cieszacin Wielki p. Jarosław;

Główny lokator;

Wyprowadził się do Przemyśla ul. Grunwaldzka 67  - 4 VI 1936

 Gans z domu Salomon Sara;

Córka - Abrach i Elta z domu Holz;

Urodzona - 10 listopad 1883 Sutchowczyzna p. Mościska; Żona Dawida Gansa

Wyprowadził się do Przemyśla ul. Grunwaldzka 67  - 4 VI 1936

 Salomon z domu Holz Elta;

Córka - Szul i Schandla z domu Holz;

Urodzona - 25 grudnia 1850 Mościska; Matka Dawida Gansa

Zmarła w Krzywczy 14 III 1932;

  

Numer domu 149

 Weiss z domu Schächter Lea;

Córka - Jakób i Chana;

Urodzona - 3 marca 1878 Krasiczyn p. Przemyśl;

Właścicielka domu; Właścicielka sklepu towarów mieszanych;

 

 Dzieci: Salomona i Lea z domu Schachter;

 Weiss Jakób;

Urodzony - 3 grudnia 1904 Krzywcza; Syn

 Weiss Dawid;

Urodzony - 22 grudnia 1907 Krzywcza; Syn

 Weiss Schandla;

Urodzona - 7 września 1917 Krzywcza; Córka

 

Numer domu 190

Wchodząc przez mały ganeczek do domu obecnie numer 116 wchodzi się do długiej sieni. W pomieszczeniach po lewej stronie mieszkała rodzina Billetów po prawej polskie małżeństwo Jana i Heleny Pietruszków następnie rodzina Ręksiewiczów.

 

Billet Izak;

Syn - Samuel i Ryfka Kosenman;

Urodzony - 15 stycznia 1904 Wola Wegierska p. Jarosław;

Właściciel domu; rolnik

 Billet z domu Amade Estera;

Córka - Jude i Chaja Keis;

Urodzona - 1912 Rokietnic p.Jarosław; żona

 

Dzieci: Izak i Estera z domu Amade;

 Billet; Eliasz;

Urodzony - 1934 Rokietnica p. Jarosław; syn

 Billet; Dawid;

Urodzony - 8 listopad 1936 Rokietnica

 

Szczegóły

Ż

Szczegóły

Wśród artykułów związanych z menu Kultura Ruska na stronie są jeszcze  inne artykuły, które są zebrane w poniższym zestawieniu:

Cerkiew i cmentarz w Chyrznce prace remontowe

Cerkwisko w Kupnej

Otwieranie drzwi do przyszłości

Zobaczyć przeszłość...

Wzgórze trzech kultur

Adaptacja cerkwi w Krzywczy

Nowe życie cerkwi w Krzywczy

Kalimon Jan Ks.

Kic Iwan Ks.

Historia cerkwi w Babicach

Model cerkwi w Krzywczy w 3 D

Filmy

Uroczystość Przemienienia Pańskiego w cerkwi w Chyrzynce. 2011 r.

Uroczystość Kupna 4 VIII 2011

Szczegóły

Pierwsze pisane wzmianki o Krzywczy pochodzą z roku 1353, kiedy to przy podziale wsi Hnatkowice wymieniany jest jako świadek Kdewko Krywecki. Kilkakrotnie wzmiankowana jest Krzywcza w różnych dokumentach w 1397 r. Następny dokument dotyczący miejscowości pochodzi z roku 1398. Dowiadujemy się z niego, że w tym czasie posiadała już prawa miejskie. Tak, więc jej początki sięgają kilkadziesiąt lat wstecz od wspomnianej daty. Musiała się też dobrze rozwijać, skoro stała się miasteczkiem. Pierwsza osada, a wcześniej grodzisko istniało na terenie obejmującym obecną szkołę podstawową i kilka sąsiadujących ze sobą zabudowań. Archeolodzy znaleźli tam wiele śladów świadczących, że istniała tam osada pochodząca z VIII - XIII w. Z najnowszych badań wynika, że w XIII w. [a może jeszcze wcześniej], istniała tam miejscowość lokowana na prawie niemieckim. Teren ten w przeszłości znajdował się pomiędzy dwiema odnogami Sanu, a w późniejszym czasie otoczony był bagniskiem i wieloma stawami. Stąd prawdopodobnie pochodzi nazwa miejscowości, którą S.Rospond wywodzi od starosłowiańskiego słowa "kri", oznaczającego teren podmokły lub bagnisty. Istnieje też miejscowy przekaz ustny o istnieniu osady o nazwie Błodźce, co może wiązać się z poprzednim wywodem. Inną etymologię pochodzenia nazwy miejscowości podaje K. Rymut, wywodząc ją od nazwy osobowej Krzywiec względnie Krzywek, co jego zdaniem potwierdza dokument z 1397 r., w którym użyto nazwy Crzywca.
W XIV w. miejscowość została przeniesiona na wyższe i suchsze miejsce, wiązało się to z lokacją miasteczka na prawie niemieckim. Przez wiele lat obok siebie istniał Stary i Nowy dwór. Ich właścicielami byli bracia Jan i Szymon synowie Dziersława z Brześcia. Sam zaś Dziersław herbu Godula (zawołanie: Mozgawa) był właścicielem wsi Brzeście w pobliżu Jędrzejowa w Małopolsce jeszcze w roku 1414.
W 1446 r. Krzywcza należała do braci Rafała i Habra (Chabra). Istniał tu wtedy dwór obronny, blech, młyn i kościół. W 1486 Rafał z Krzywczy powiększył uposażenie parafii. W tym okresie znajdowało się tu wiele stawów rybnych, dziś nie istniejących. Rozwinięta była produkcja zboża. Wiele też było pól, na których uprawiano hreczkę, a to przyczyniało się do rozwoju bartnictwa. W tym też czasie w Krzywczy istniały liczne barcie.
W XVI w. Po ożenku Małgorzaty Krzywieckiej z Aleksandrem Orzechowskim miasteczko przeszło w ręce rodziny Orzechowskich herbu Oksza. Źródła historyczne świadczą o tym, że przez długie lata klucz krzywiecki był własnością tego wielkiego rodu i przechodził wielokrotnie z pokolenia na pokolenie. W roku 1518 nastąpił podział dóbr Krzywcza między Stanisławem - pisarzem przemyskim oraz Janem i Aleksandrem Orzechowskim. W latach 1541 i 1542 Krzywcza uzyskała przywilej na organizowanie jarmarków rocznych i targów tygodniowych. W 1547 r. miał miejsce podział dóbr Krzywcza, Żurawice (obecnie Żurawiczki koło Przeworska), Barańczyce i Brześciany między ks. Stanisławem Orzechowskim - kanonikiem przemyskim a Mikołajem Orzechowskim pisarzem przemyskim. W 1549 r. spisano przyjacielską ugodę między Mikołajem Orzechowskim i braćmi względem podziału pól, łąk i pastwisk w Krzywczy, a w 1586 r. nastąpił podział między braćmi Janem i Pawłem Orzechowskim dóbr Krzywczy i Woli Krzywieckiej. W 1619 miał miejsce podział dóbr Krzywcza między Jakubem i Janem Orzechowskim.
W 1620 r. Krzywcza przechodzi w ręce Ostrowskich (zapewne herbu Leliwa). Z tego też okresu najprawdopodobniej pochodzi herb Krzywczy - Leliwa. Na błękitnym polu złota gwiazda sześciopromienna pomiędzy rogami złotego księżyca.W 1624 r. odnotowano pożar miejscowości spowodowany najazdem Tatarów. Spłonął wtedy również drewniany kościół. Po pożarze, z pewnością za niską cenę, kupił miasteczko wraz z okolicznymi wsiami Marcin z Siecina Krasicki, wojewoda podolski. Zniszczenia musiały być bardzo duże, gdyż Krzywczę ponownie lokowano na prawie magdeburskim. Odpowiedni Przywilej wydał król Zygmunt III Waza w sobotę po uroczystości św. Marcina biskupa w roku 1624. Dla wzmocnienia obronności nowy dziedzic tych dóbr zbudował zameczek, który wyposażony był w działa, śmigownice i moździerze. Ufundował także murowany kościół, który oprócz funkcji sakralnej wchodził w system obronny miejscowości. Wspierał również finansowo i obdarowywał przywilejami parafie greckokatolickie istniejące w jego włościach. Marcin Krasicki wojewoda podolski zmarł bezpotomnie w roku 1631. Jego dobra przeszły na zonę Barbarę , a następnie na bratanka Marcina Konstantego Krasickiego podczaszego i kasztelana ziemi przemyskiej. W wyniku podziału dóbr po Marcinie Konstantym w roku 1672 starszy jego syn Jerzy, stolnik przemyski, otrzymał Krzywczę, Wolę Krzywiecką i Średnią. Młodszy syn, Aleksander, wszedł w posiadanie Kupnej i Chyrzynki. Następnie po Jerzym Krzywcza, Wola krzywiecka i Średnia wróciły do Orzechowskich. Mianowicie Samuel Orzechowski, kasztelan przemyski, właściciel wsi Krzywcza i Izdebki (zmarł przed rokiem 1702) był dziedzicem Krzywczy już w 1692 r. Na mocy dekretu trybunalskiego z roku 1723 względem spadku po Aleksandrze Krasickim Kupnę i Chyrzynę otrzymali Woronowiczowie. W 1717 r. w środę przed uroczystością św. Franciszka Wyznawcy Krzywcza otrzymała przywilej od króla Augusta II organizowania 8 jarmarków rocznie. W 1722 r. właścicielem Krzywczy był Hieronim Orzechowski
Miasto podczas władania przez Orzechowskich było ogrodzone parkanami, a zamek i kościół stanowiły główne punkty obronne. Na początku XIX w. nabył Krzywczę, Wolę krzywiecki, Średnią, Chyrzynę i Chyrzynkę Joachim Boznański, cześnik kruszwicki, którego córka Józefa wniosła Średnią w posagu swemu mężowi Jerzemu hrabiemu Bukowskiemu. W roku 1814 od Krystyny z Siarczyńskich Boznańskiej kupił Krzywczę, Wolę krzywiecki i Chyrzynkę Józef Benedykt Pawlikowski, który testamentem z 1829 r. zapisał "po wieczne czasy" 5% od 500 dukatów rocznie na Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Lwowie. Należną kwotę jego spadkobiercy wpłacali do 1939 r. Najmłodsza córka Pawlikowskiego, Teofila, dostała w wianie klucz krzywiecki z obowiązkiem wybudowania cerkwi i dzwonnicy przy kościele, szkoły i domu dla nauczyciela. Ze zobowiązań tych wywiązała się tylko częściowo. Wychodząc za mąż wniosła te dobra swemu mężowi Kazimierzowi hr. Starzeńskiemu. Po odkupieniu Średni od Bukowskich Teofila sprzedała [odstąpiła] klucz krzywiecki Adamowi hr. Starzeńskiemu w roku 1838, który wywiązał się z dalszych zobowiązań nałożonych przez Palikowskiego - wybudował cerkiew w Chyrzynce oraz dzwonnicę w Krzywczy i szkoły.
W 1872 r. dobra krzywieckie kupił Bolesław Jocz herbu Godziemba. W wieku XVIII i początku XIX w Krzywczy czynna była gorzelnia, później aż do początku XX w. Browar (spłonął ok. roku 1911). W drugiej połowie stulecia odbywało się tu 12 jarmarków ( 15 I, 3 II, 4 III, 23 IV, 6 V, 3 VI, 24 VII, 2 VIII, 21 IX, 9 X, 11 XI, 20 XII). We wszystkich wsiach klucza istniały karczmy; w samej Krzywczy dwie, jedna dworska, z przejazdowymi sieniami i pokojami gościnnymi. W 1889 r. władze austriackie odebrały im prawo wyszynku. Prom na Sanie łączący Krzywczę z Chyrzyną funkcjonował już przed rokiem 1914. Istniała również masarnia, która funkcjonowała do II wojny światowej, a w czasie okupacji była w użytkowaniu Niemców.
W 1923 r. wżenił się w Krzywczę Emanuel Bocheński, ówczesny starosta przemyski. Ostatnim właścicielem, zgodnie z tamentem Bolesława Jocza, był Stefan Stroński. W wyniku reformy administracyjnej w 1934 r. niektóre gminy utraciły prawo miejskie. Należała do nich m.in. Krzywcza.
Z obu wojen światowych oraz okresu walk z UPA miejscowość wyszła bardzo zniszczona. Z dawnej zabudowy pozostało jedynie kilkanaście domów. Podczas napaści na Krzywczę oddziału UPA w 1946 r. zginęło 8 członków MO i ORMO oraz zostało podpalonych kilka budynków. W rynku 7 X 1984 r. odsłonięto pomnik ku czci poległych.
W krzywieckim dworze przez wiele rezydentem był  lat Jan Chryzostom Zachariasiewicz (ur.1825 r. w Radymnie, zm. 6 V 1906 r. w Krzywczy), dość znany powieściopisarz. W latach 80 - tych XX w. wybudowano na grobie zmarłego trwały nagrobek za staraniem ówczesnego proboszcza ks. Stanisława Lorenca, zapewne finansowane z funduszy Bocheńskich.
W latach 1945 - 47 zmniejszyła się znacznie liczba mieszkańców Krzywczy i całej parafii. Było to wynikiem między innymi akcji wysiedlenia ludności narodowości ruskiej i ukraińskiej na Ukrainę Radziecką w 1945 r., a następnie na tzw. Ziemie Odzyskane w IV 1947 r. w ramach akcji "Wisła". Zaraz po zakończeniu wojny zaczęła funkcjonować 7 - klasowa Szkoła Podstawowa. W 1948 r. kierująca gminą Gminna Rada Narodowa przyjęła program elektryfikacji miejscowości, a w 1950 r. oddano do użytku bibliotekę gminną. W 1954 r. uruchomiono w budynku podworskim Ośrodek Zdrowia. W wyniku ustawy o podziale administracyjnym dnia 10 IV 1954 r. zapadła decyzja, aby podzielić gminę na 2 gromady: Babice i Krzywcza. Gromada Krzywcza składała się z sołectw: Krzywcza, Chyrzyna, Kupna, Reczpol, Ruszelczyce, Średnia i Wola krzywiecka. W roku szkolnym 1968/69 utworzono w Krzywczy Zasadniczą Szkołę Rolniczą, którą umiejscowiono w budynku podworskim. W 1973 r. w wyniku następnej reformy administracyjnej utworzono gminę Krzywcza, która składała się z połączonych gromad Babic i Krzywczy. Pierwszym naczelnikiem gminy został mianowany Ryszard Jancyszyn. W 1991 r. w pierwszych po wojnie wolnych wyborach do samorządu terytorialnego wójtem gminy Krzywcza wybrana została Zofia Lekka.

Piotr Haszczyn

Szczegóły

Krzywiecki kościół ma swoje różne tajemnice, których albo nikt nie zna, albo zna je grono nielicznych osób. Do jednych z nich należą krypty, które znajdują się po posadzką kościoła.

Ale niczym o tym napiszę, to kilka słów wstępu. Od najdawniejszych czasów pochówki zmarłych dokonywano w pobliżu kościoła, najczęściej wkoło, osoby duchowne i stanu szlacheckiego były grzebane w kościele, w którym rzadko były posadzki. Wykopywano jamę grobową i tam grzebano zwłoki. Taka sytuacja istniała do czasów, gdy kościoły zaczęto stawiać z trwalszych materiałów: kamienia i cegły. Wtedy zaczęły powstawać krypty.

Krzywiecki kościół zaczęto budować w roku 1625 i zapewne szybko ukończono, gdyż jak mówi jedna ze wzmianek „był zbudowany na lichej zaprawie i nie nastręczał wielu kosztów”. Ta licha zaprawa spowodowała, że już 100 lat później kościół częściowo się zawalił tak, że „kamienie grobowe i prochy, niepogrzebane leżały” – zapewne pochówek był w ścianie kościoła, co nie należało do rzadkości. Kościół odbudowywano przez wiele lat, ale już w 1744 roku „był w godnym stanie”.

Nie wiadomo kiedy zaczęły powstawać krypty. Zapewne nie wszystkie na raz, ale sukcesywnie. Część z nich już nie istnieje. Najnowsza powstała zapewne w początku XIX w. była pod obecną zakrystią, miała ok. 70 cm wysokości i była pokryta drewnianą podłogą, która zapadła się w okresie międzywojennym. Na cmentarz przeniesiono, jak wspominał Franciszek Wolański długoletni kościelny, trzy trumny. Nie wiadomo do końca czyje to były pochówki, ale zapewne wśród nich były szczątki Józefa Benedykta Pawlikowskiego, który uzyskał w 1829 r. zgodę od władz austriackich na pochówek w krzywieckim kościele. Spróchniałe deski zostały usunięte i wykonano posadzkę, a do kościoła z zakrystii wchodziło się po dwóch lub trzech schodach.

Następną kryptę odkryto w latach 70 - tych XX w. kiedy podwyższano zakrystię. Podczas prac posadzka w zakrystii się zawaliła. Okazało się, że była tam krypta, z powstałego rumowiska wydobyto szczątki ludzkie i resztki szat liturgicznych. W tym miejscu powstała piwnica, w której w chwili obecnej mieści się kotłownia. Tak więc pod zakrystią była piętrowa krypta.

Podczas budowy centralnego ogrzewania w roku 1988 z istniejącej piwnicy drążono kanał do kościoła. Zaraz po przebiciu fundamentu natrafiono na czaszkę ludzką z resztką stuły. Pamiętam ją dokładnie bo wszystkie górne zęby były zdrowe, żuchwy nie było. Po wydrążeniu całego kanału okazało się, że na wysokości obecnych ławek w kierunku chóru znajduje się krypta z łukowatym sufitem z kamienia. Na pewno było tam kilka trumien. Niestety nie pomyślałem o tym, by bardziej to zbadać. Druga krypta, znacznie mniejsza, jest w prezbiterium. Tam o ile pamiętam znajduje się chyba dwie trumny. Zachowane pochówki są zapewne księży i kolatorów nie znanych z nazwiska [właścicieli Krzywczy], którzy mieli obowiązek dbać o materialny wygląd kościoła.

Jest jeszcze kaplica po lewej stronie ołtarza, która wzmiankowana była, jako „skarbczyk”. Być może i ona ma pod sobą kryptę, w której podczas wojny chowano najcenniejsze sprzęty. Możliwe, że nie jest pusta.

I taka jest tajemnica krzywieckiego kościoła, która chociaż częściowo znana ma wiele zagadek.

Piotr Haszczyn [Listopad 2018]

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Jak wyglądała Krzywcza w najdawniejszych czasach trudno dziś jest jednoznacznie stwierdzić. Odtworzenie jej wizerunku sprawia problemy, ponieważ nie zachowały się żadne materiały historyczne na ten temat. Istnieją jednak strzępy różnych informacji, znalezisk archeologicznych, z których - podpierając się fantazją twórczą - można opisać hipotetyczny wygląd miejscowości w dawnych czasach.
W najdawniejszych czasach Krzywcza położona była na wyspie, która zajmowała dzisiejszy teren szkoły podstawowej i kilku sąsiadujących ze sobą budynków. Była wyspą, ponieważ była oblana dwoma odnogami Sanu, który dzielił się za Ruszelczycami i łączył w okolicach dzisiejszych Łosin. Pozostałościami po jej jednej odnodze jest dzisiaj Staw, a w XVI w. jeszcze jezioro oraz wysoki brzeg, który kończy się u wlotu do Krzywczy (do strony Ruszelczyc) i zaczyna z powrotem za rzeką Kamionką w okolicach tzw. Pisarek. W XV. na terenach tych znajdowało się wiele Piscyn, w dzisiejszym rozumieniu Stawów, w których była obfitość ryb.
Być może do osady na wyspie biegł pomost z drewna, który łączył ją z brzegiem i traktem tzw. węgierskim, przebiegającym przez Krzywczę. Pomost ten mógł kończyć się mostem zwodzonym, który odcinał grodzisko od brzegu i chronił przed nieproszonymi gośćmi. Sama osada, być może tak jak w Biskupinie, była otoczona parkanem z bali dobrze umocnionych, chroniących przed wysoką wodą i krą lodową w okresie wiosennym, gdzieniegdzie może z tych bali wystrzeliwała w górę wieża, z której obserwowano teren, czy nie zbliża się wojsko nieprzyjaciela lub karawana z kupcami. W środku znajdowały się zabudowania - proste chaty kurne . Stały obok siebie w dwu rzędach tworząc uliczkę, która rozszerzała się na końcu w rozległy placyk. Tam zbierali się zwykle najstarsi mieszkańcy osady na narady starszyzny. Chaty pokryte były trzciną wodną, której w okolicy z pewnością nie brakowało.
Ludzie mieszkający w osadzie byli odziani w lniane ubrania. Kobiety w długie sukienki zawiązane pasem lub rzemieniem, mężczyźni w lniane portki i koszulę wypuszczoną na wierzch, przepasane kolorową krajką. W większości chodzono boso, lecz co bogatsi mieli na nogach łapcie z jednego płata skóry, przytroczone do łydek rzemykami.
Typowymi zajęciami dla naszych przodków to polowania w okolicznych lasach, które jak okiem sięgnąć porastały całą okolicę dorodnymi dębami, modrzewiami i jodłami. Wokoło było mnóstwo rozlewisk i wody, w których łapano ryby. Kobiety także chodziły do lasu i zbierały dary natury. Być może na wykarczowanym kawałku pola uprawiano zboża, bób oraz rzepę, a w zagrodach hodowano kozy lub krowy.
Do tak wyglądającej miejscowości przybyli bracia Szymon i Jan, synowie Dziersława, którzy przybyli z Brześcia blisko Jędrzejowa z województwa krakowskiego. Osada dobrze się rozwijała, ale nie było kościoła, a ludność oddawała cześć pogańskim bóstwom - być może kamiennej Babie lub bożkowi z żelaza, który znaleziono na tym terenie. Bracia postarali się wspólnie z innymi obywatelami, aby powstała parafia. Na wyspie wybudowano mały drewniany kościółek, który być może nie przetrwał długo, gdyż przyszła duża woda ,wały obronne puściły i cała osada została zalana , pogrążyła się w wodzie. Wtedy to nowi właściciele przenieśli Krzywczę na wyższe, suchsze miejsce. Blisko dworu królewskiego, być może zasłużeni w różnych bojach, zbudowali nowe miasto i postarali się o prawa miejskie, a stare na wyspie z powodu zniszczeń podupadło. Teren stopniowo wysychał, San zaczął biec jednym korytem i oddalał się od miejscowości. Nowa siedziba szybko zaczynała zapełniać się nowymi domami i ludźmi. Wystawiono też nowy drewniany kościółek, który stał być może na placu dzisiejszego murowanego kościoła.
Obraz najdawniejszych czasów naszej miejscowości, choć mocno wspierany fantazją autora, ma w sobie dużą ilość faktów historycznych.

Piotr Haszczyn