Uncategorised

Szczegóły

Zbliża się kolejna rocznica obchodów Święta Odzyskania Niepodległości. Jak co roku, jak Polska długa i szeroka odbędą się uroczystości, akademie pochody i imprezy towarzyszące. Zapewne i w Krzywczy oraz na terenie naszej Gminy będą imprezy przypominające tą dziejową rocznicę. Ostatnio natrafiłem na ciekawe materiały, jak ta rocznica była obchodzona w naszej miejscowości w okresie przedwojennym. Chociaż już w okresie zaborów uroczystości patriotyczne również się odbywały. Pisałem o tym w artykule pt. Obchód Narodowy sprzed ponad 100 laty. Pierwsza zachowana relacja obchodów jeszcze Święta Zmartwychwstania Polski pochodzi z roku 1928 r. oto jej krótki opis:

Obchody w dniu 10 XI 1928 r. rocznicy Zmartwychwstania Polski. W programie nabożeństwo w kościele i zasadzenie drzewek wolności, przez dzieci szkole przed południem, zaś po południu pochód głównymi ulicami Krzywczy i przedstawienie, które odbędzie się na organistówce. Jako punkt.

I Krótkie słowo wstępne.

II Wykład demonstrowany - teksty z pisemka szkolnego "Płomyk".

III Pieśni narodowe i deklamacje.

IV Żywy obraz - Modlitwa po Zmartwychwstaniu Polski.

V Krakowiak na 4 pary jako na zakończenie.

Postanowiono zaprosić: ks. Władysława Soleckiego, P. Bocheńskiego, P. Gustawa Rydza, P. Franczaka i P. Nessela

 

Bardzie rozbudowane, bo trzydniowe uroczystości odbyły się w roku 1933. Oto jej relacja:

 

Postanowiono, iż uroczysty obchód rocznicy Odzyskania Niepodległości Państwowej, zacznie się 10 listopada wieczorem capstrzykiem zorganizowanym przez młodzież Związku Strzeleckiego, w którym ma wziąć udział młodzież szkolna. [ Na zdjęciu uczniowie Szkoły w Krzywczy z nauczycielami]

W dniu 11 listopada odbędzie się uroczyste nabożeństwo w świątyniach obydwu obrządków. Podczas nabożeństwa w kościele pieśni chóralne wykona miejscowa młodzież wraz z liczną dziatwą szkolną. Bezpośrednio po nabożeństwie wszystkie dzieci szkolne wezmą udział w defiladzie, którą urządzą miejscowe organizacje pod przewodnictwem Związku Strzeleckiego. Defilada przejdzie pod budynek szkolny, gdzie pod strojnie przybranym portretem Marszałka Józefa Piłsudskiego wygłoszone będą przemowy, deklamacje oraz śpiewy. Poranek ten będzie urządzony staraniem dziatwy szkolnej członków Strzelca dla szerokiej publiczności.

W niedzielę 12 listopada wieczorem odbędzie sie koncert z okazji rocznicy. Akademia urządzona również staraniem dzieci szkolnych.

Na program akademii złożą się następujące punkty:

1.Słowo wstępne przygotowane przez starszą uczennicę.

2.Deklamacja chóralna wykonywana przez uczniów kl.V.

3.Obrazek sceniczny wykonywany przez dzieci kl.II.

4.Śpiew chóralny dzieci szkolnych.

5.Gimnastyka rytmiczna uczennice kl.II.

6.Sztuczka sceniczna starszych dzieci.

7.Marsz w strojach narodowych, odtańczony przez dzieci starszych roczników.

8.Żywy obraz.

9.Odśpiewanie roty

 

Patrząc z perspektywy czasu nie łatwo dojść do wniosku, że dzisiejsze uroczystości wypadają bardzo blado do tych sprzed lat. Zapewne jednym z powodów jest fakt, że nie doceniamy wagi niepodległości, spowszedniała wielu, ale czy została nam dana na zawsze?

Piotr Haszczyn [listopad 2021]

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Jest rok 1968 i kto by pomyślał, że ponad pół wieku temu w krzywieckiej świetlicy odbyła się profesjonalna wystawa prac plastycznych  zorganizowana przez Muzeum Ziemi Przemyskiej. Wydarzenie wielkiej wagi, ale jak podkreślił Antoni Kunysz zabrakło przedstawiciela Gminnej Rady Narodowej. Ale jak doszło do tej wystawy otóż jedna z malarek Olga Ardan Była związana więzami rodzinnymi z wieloletnia poczmistrzynią Antoniną Baran z tego względu była dość częstym gościem w Krzywczy. Z czasem na "letnisko" do Krzywczy przyjeżdżała całkiem spora grupa artystów plastyków, która wypoczywając uwieczniała w różnych technikach, krajobrazy, obiekty sakralne i starą zabudowę Krzywczy oraz okolicznych wiosek. Jak możemy wyczytać w cytowanym artykule, który w całości można przeczytać poniżej, w wystawie poplenerowej były prezentowane prace następujących artystek: Olgi Ardan, Ewy Grzybowskiej, Jadwigi Chomickiej- Krajewskiej i Janiny Walas. Tak do końca nie udało mi się ustalić, gdzie znajdują się prace z tej wystawy. Kilkanaście jest w prywatnych zbiorach mieszkańców Krzywczy, a reszta być może  w Muzeum Ziemi Przemyskiej. Jak na razie po wystawie poplenerowej w Krzywczy możemy przeczytać artykuł i zobaczyć zdjęcie przed drzwiami świetlicy. Przy okazji przypominam biografie artystek związanych mocno z Krzywczą Olgę Ardan i Janinę Walas.

 

 

Piotr Haszczyn [listopad 2021]

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Kilka lat temu ukazała się ciekawa publikacja Tomasza Tomaszka z Politechniki Rzeszowskiej pt. Ikonostas cerkwi w Babicach (Gmina Krzywcza) - Analiza konserwatorska.

Praca zawiera opis ikonostasu z babickiej cerkwi, opis i zdjęcia ikon oraz stan ich zachowania Czytaj

Szczegóły

Jakieś 15 lat temu pan Jan opowiadał mi historię Domu Ludowego z czasów II wojny światowej. Nie do końca wykończony budynek przejęli Niemcy wykończyli wnętrza i urządzili w nim kantynę wojskową. Żołnierze zwyczajnie przyjeżdżali się rozerwać i wykapać gdyż w piwnicach świetlicy została urządzona łaźnia. Snując swoją opowieść dalej opowiadał pan Jan o tym jak jeden z żołnierzy niemiecki, Ślązak o nazwisku Ceplik wymalował na świetlicy dwa samoloty.

Owszem historię wysłuchałem, zrobiłem notatki, ale tak do końca nie wierzyłem, aż do czasu gdy w albumie, który udostępniła mi pani Teresa Kotkowska nie znalazłem zdjęcie Domu Ludowego z okresu wojny, na którym widać, jak byk dwa niewielkie samoloty na ścianie obok wejścia od strony cerkwi. Nadto przy drzwiach widniej również wymalowana flaga okupanta niemieckiego. Również na froncie budynku nad oknem widnieją dwa rysunki, które trudno zidentyfikować ze względu na jakość fotografii.

 

Piszę o tym dlatego, że od niedawna popularną forma utrwalania wydarzeń historycznych są murale i deskale. Niedawno powstały takowe w Przemyślu, Birczy i Dubiecku. Któż, by pomyślał, że ponad 80 lat temu i Krzywcza miała swoje murale, które prawdopodobnie po wojnie ze względu na ich propagandowy charakter zostały skute lub zamalowane.

 

Piotr Haszczyn [sierpień 2021]

Zapraszamy na bloga www.krzywcza.blogspot.com

Szczegóły

Michał Chorążykiewicz, syn Jakuba i Anny z d. Pantuła, ur. 10 października [lub 13 listopada] 1904 roku w miasteczku Krzywcza k. Przemyśla. Ożenił się ok. roku 1929 z Józefą z domu Orłowska ur. 8 października 1908, z która miał czwórkę dzieci: Jana, Marię, Józefa, Jarosławę. Wykształcenie podstawowe. Jako mistrz  bednarski, zajmował się produkcją beczek i innych akcesoriów drewnianych, co było głównym źródłem utrzymania rodziny. Mieszkał w Krzywczy okolice dzisiejszych zabudowań p. A. Benedyka. We wrześniu 1939 roku służył w 5 pułku strzelców podhalańskich i brał udział w walkach z Niemcami w okolicach Pińczowa. 18 IX 1939 r. trafił do niewoli sowieckiej w Tarnopolu i umieszczony go w  obozie jenieckim w Trzebiatówce, następnie przeniesiony do obozu NKWD w Równem skąd ucieka w październiku 1939 r. Po kilku tygodnia dociera do Chyrzynki, gdzie ukrywa się u gajowego, z którego widać było jego rodzinny dom. Czekał aż na Sanie stanie lód i będzie mógł przejść do Krzywczy. Nocami wychodził z ukrycia, by zbadać kiedy przechodzą patrole radzieckie i przygotować się do sforsowania Sanu. Podczas takiego wyjścia został rozpoznany przez kogoś [Najprawdopodobniej był to nauczyciel Matyjas], który za nim krzyknął: Cześć Michaś. Jeszcze tej samej nocy 21 XII 1939 r. sowieci otoczyli leśniczówkę i schwytali Michała Chorążekiwicza. Pierwotnie osadzi go w zamku w Krasiczynie, gdzie na następny dzień w sali śledczej usłyszał zarzut szpiegostwa i próby nielegalnego przekroczenia granicy. Po tygodniowych przesłuchaniach z torturami został przewieziony do obozu tymczasowego w Przemyślu w dzielnicy Wilcze, gdzie był ponownie przesłuchiwany i ostatecznie stanął przed sądem otrzymując wyrok 10 lat w Gułagu. Gajowy i jego rodzinę za ukrywanie go również wywieziono na Sybir.

Karę odbywał w Poprawczym Obozie Pracy w miejscowości Jarcewo w Republice Komi. Po „amnestii”, 20 września 1941 roku w m. Tockoje, wstępuje do Armii Polskiej. Po ewakuacji do Iraku, w sierpniu 1941 roku, zostaje przydzielony do 301 kompanii, 10 baonu saperów, 2 Korpus Polski w randze kaprala.

Pod Tobrukiem spotkał Michała Sobola i Pawła Orłowskiego kolegów z Krzywczy, którzy również przeszli szlak przez Sybir i służyli w Armii Andersa. Radość była bardzo duża, przez trzy dni wspominali Krzywczę, Sybir, drogę do polskiego wojska. Później już się nie spotkali.

Michał Chorążykiewicz brał udział w walkach we Włoszech — w bitwach o Monte Cassino i Ankonę, w walkach w Apeninach i w bitwie o Bolonię. Do Polski powrócił z Włoch z m. Cervinara w lutym 1946 roku. Wrócił do rodzinnej Krzywczy i rodziny, która na niego czekała. Niestety nie czekało tu go nic dobrego. Początkowo inwigilowany i szykanowany przez Służbę Bezpieczeństwa, następnie w 1947 r. ze względu na wyznanie greckokatolickie został wywieziony do Głogowa, gdzie mieszkał do śmierci 6 sierpnia 1983 roku. Tam też został pochowany.

Za zasługi wojenne został odznaczony: Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino Nr 40083, Medalem „Za Udział w Wojnie Obronnej 1939”, Medalem Wojska oraz otrzymał odznaczenia brytyjskie: War Medal 1939-1945, The 1939-45 Stan, Italy Star, Defence Medal.

Piotr Haszczyn [lipiec 2021]

Zapraszamy na bloga www.krzywcza.blogspot.com

Szczegóły

Kilka lat temu otrzymałem od pani Wilhelminy Skubisz z Babic Plan Sytuacyjny Rejony Posterunku Policji Państwowej w Krzywczy. Mapa wykonana odręcznie na papierze formatu A4 z zachowaniem sztuki kartograficznej w skali 1:3500. Jak mogła znaleźć się w Babicach skoro tam w okresie przedwojennym był osobny rejon policyjny. Wykonawcą był prawdopodobnie Adam Köhler, który w latach 1921-25 pracował na krzywieckim posterunku, a następne 10 lat pracował w Babicach i tam z nim przywędrowała. Podejrzenie jak najbardziej możliwe, ale nie pewne.

A sama mapa ma kilka ciekawych elementów, przede wszystkim kilka nazw, przysiółków, które w chwili obecnej nie są używane. A, że mapa jest ostemplowana pieczątkami Starosty Przemyskiego i Państwowej Komendy Policji w Przemyślu staje się dokumentem urzędowym.

I tak idąc od zachodu od strony Babich wymieniony jest przysiółek Ruszelczyce Średnie a od strony Krzywczy Ruszelczyce Folwark. Idąc dalej w kierunku Przemyśla tam, gdzie większość myśli że jest Krzywiecka Góra, jest pradawna nazwa Kijów. W rejonie Reczpola wymienione są dwa przysiółki Babia Rzeka i Chałupki Chołowickie.

Za Sanem w miejscu gdzie dziś jest przysiółek Diachy lub Na Szwedach, chociaż ten drugi przysiółek jest znacznie bliżej Babic znajduje się Wróblik. Z tej strony rzeki są jeszcze znane miejscowości do dziś Chyrzyna, Chyrzynka i Chołowice.

Analizując mapę w kierunku Woli Krzywieckiej i Średniej wymieniana są przysiółki znane do dziś Gawron i Celinów [Nazwa przedwojennego nadleśnictwa], oraz Świst, który współcześnie się nie używa.

Dodatkowym ważnym elementem mapy jest sieć przewodów elektrycznych na terenie Rejonu Posterunku w tym okresie. A, co była w Krzywczy elektryczność już przed 1939 r., ale tylko dla nielicznych.

Zapewne mapa nie była wykorzystywana na co dzień. Policjantom pracującym na posterunku nie była ona potrzebna. Teren znali na pamięć, zapewne każdą ścieżkę, każdy dom, ale pewnie ze względów formalnych taka mapa musiała być.

I tylko, żal, że przed 1939 r. na terenie naszej Gminy były dwa posterunki Policji, a dziś nie ma żadnego.

Piotr Haszczyn [Lipiec 2021]

Zapraszamy na bloga www.krzywcza.blogspot.com

 

Szczegóły

Po zajęciu Ruszelczyc przez Niemców w 1939 r. i ustabilizowaniu się granicy na Sanie okupanci wybudowali wzdłuż rzeki San kilkadziesiąt strażnic o jednakowej konstrukcji. W Gminie Krzywcza powstały trzy bliźniacze budynki przeznaczone na cele obrony granicy przed Sowietami. Dwa zachowały się do tej pory w Reczpolu i Ruszelczycach [Na zdjęciu poniżej od strony zachodniej stan z roku 2021].

Na wysokim wzgórzu wśród dawnych ogrodów leśnych, i obszarze parkowym dawnego dworu, po którym pozostała nazwa „Gazon” [miejsce przed budynkiem do nawracania końmi przeważnie ukwiecony], wybudowano w roku 1940 strażnicę. Do dziś zachowały się relikty dawnego parku, w którym rosną okazały platan [Na zdjęciu obok], dąb, klon jawor - pomniki przyrody oraz  lipy, kasztanowce, jesiony, a także kwitnący bluszcz pospolity.

Budynek parterowy z poddaszem ma 44,5 metrów długości i 18,5 m szerokości. Zbudowany z drewna jodłowego na betonowym podpiwniczeniu. Ma po bokach obronne kamienne kaponierki. Jedną na narożniku od południowego-wschodu, drugą w narożniku północo-zachodnim [Na zdjęciu poniżej]. Kaponierki są w kształcie pięciokątu wpisanego w naroże budynku. Mają boki o wymiarach: 2,5 m, 3 m, 2,5 m, 3 m, 2,5 m i wysokości 3 m. Pokryty łagodnym daszkiem, częściowo przedłużonym z budynku. W ścianach znajdowały się dwa otwory strzelnicze, obecnie dwa okienka. Od wewnątrz są drzwi wejściowe. Kaponierki służą obecnie, jedna jako łazienka, druga jako składzik.

Od strony zachodnie w ścianach obiektu 14 prostokątnych okien, a od wschodniej 15. Kryty dachem konstrukcji siodłowej pierwotnie gontem, a obecnie blachą. Na nim były 4 jaskółki dachowe [Na zdjęciu obok - lukarna w krajobrazie miejskim], składające się z trójkątnej powierzchni frontowej, w której umieszczone były prostokątne okna doświetlające pomieszczenia na poddaszu. W latach późniejszych przerobie na konstrukcję prostokątną. Od strony wschodnie na środku zachowała się jedna duża jaskółka w oryginalnej postaci z podwójnym oknem, od strony zachodniej przebudowana utraciła pierwotny charakter. W ścianie szczytowej północnej [Zdjęcie poniżej], dwoje drzwi i okno, na poziomie poddasza 3 okna, nad którym zachował się gontowy daszek. Podobny wygląd ma ściana szczytowa południowa, ale z jednymi drzwiami, do których prowadzą schody. Budynek ma jeszcze drzwi od wschodu na środku. Obiekt oraz jego wnętrze było wielokrotnie modernizowane więc poza korytarzami biegnącymi wewnątrz wzdłuż budynku pozostałe pomieszczenia uległy przebudowaniu. Pomieszczenia na poddaszu są wykończone drewnianą boazerią. Współcześnie obiekt posiada kuchnię, stołówkę, świetlice, zaplecze gospodarskie, łazienki oraz 56 miejsc sypialnych.

 

W okresie wojny Niemcy nigdy nie obsadzili budynek swoimi żołnierzami. Ci kwaterowali w gospodarstwach chłopskich na terenie całej gminy. W budynkach tych były magazyny kwatermistrzowskie, pilnowane przez kilku starszych żołnierzy rezerwy przeważnie Austriaków. Kazimierz Śmiałkowski [na zdjęciu obok], z placówki Armii Krajowej Klara wraz kilkoma żołnierzami swojego plutonu dywersyjno-rozpoznawczego: Frankowski, Męciński, Dudziński, Śmiałkowski i być może ktoś jeszcze [tylko granatami i kilkoma pistoletami osobistymi], przepędzili niemiecką ochronę z obiektu nie czyniąc im krzywdy. W magazynach tych były duże zapasy kocy, pościeli, obuwia, naczyń stołowych, sztućców i instrumenty do wyposażenia orkiestry wojskowej. Jeżeli chodzi o broń to tylko kilka karabinów typu Mauser porzuconych przez ochronę i moździerz Stocker 88 mm oraz mnóstwo amunicji. Akcja ta miała miejsce  około czerwca 1944 r. Po zdobyciu tych magazynów rozesłano po okolicznych wsiach wieści, aby chłopi z furmankami zabierali te materiały, aby nie dostały się one w ręce Niemców. W wielu domach jeszcze długo po wojnie miejscowi rolnicy Nienadowej, Babic i Krzywczy chodzili w poniemieckich oficerkach, a w mieszkaniach mieli koce i inne dobra. 

Po II wojnie światowej przez kilka lat budynek był nieużywany lub używany okazjonalnie. Następnie w latach 1951 - 1973 istniała w nim Izba Porodowa tzw. Porodówka, która obejmowała swoją opieką Gminę Krzywcza i być może sąsiednią gminę Dubiecko. Kierowała nią Stanisława Rostecka. Następnie przez kilkanaście lat był tam Dom Pogodnej Starości.

W roku 1987 r. budynek został przekazany wraz z 2 ha podworskim parkiem Związkowi Harcerstwa Polskiego Chorągwi Przemyskiej oraz wpisany do rejestru zabytków. Pierwszym kierownikiem został Hm. Jan Nuckowski "Dziubdziuś", który przez trzy lata remontował budynek na stanicę harcerską. Do użytku obiekt oddano w roku 1990, w tym czasie nazywano go "Dziubdziusiówką". Od 1999 r. obiekt zarządzany jest przez Hufiec ZHP Ziemi Przemyskiej im. Orląt Przemyskich. Następnie obiektem kierowali: Hm. Lucjusz Andruszczyszyn, Pwd. Jacek Podwyszyński, Pwd. Rafał Kazimir, Pwd. Mariusz Lato, Wiesław Pelech.

Od momentu powstania ośrodka zatrudniano na okresy jego funkcjonowania pracowników. W tym czasie pracowali: kucharki - Irena Rodzeń, Wiesława Małachowska, Krystyna Tkacz, Julia Zaleska, Katarzyna Tenus, Bożena Banaś, pielęgniarka Barbara Kurasz i palacze Eugeniusz Król, Władysław Kurasz, Bronisław Banaś, Zdzisław Pinkowicz.

Obecnie Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy nasi nazwę "Leśne Zacisze" i jest bazą harcerską Hufca ZHP Ziemi Przemyskiej im. "Orląt Przemyskich". Ostatnie remonty wykonane pod kierownictwem p. Wiesława Plecha dają nadzieje, że w obiekcie znowu stanie się gwarno od wypoczywających dzieci i harcerzy.

 

Opracował Piotr Haszczyn [maj 2021]

Zapraszamy na bloga www.krzywcza.blogspot.com

 

Szczegóły

Przed rokiem 1939 r. w Krzywczy był dwie rodziny bednarskie. Chorążykiewiczów i Gąsków. Zapotrzebowanie na różnego rodzaju pojemniki z drewna były duże. Wyrabiano wiadra, cebry, cebrzyki, wanny, miarki, maślniczki, beczki. Asortyment duży zapotrzebowanie również. Był to interes rodzinny, a wyroby sprzedawano na krzywieckim jarmarku lub targach tygodniowych.
Jan Gąska urodzony w 1868 r. w Dubiecku zapewne tam wykształcił się na bednarza, następnie ożenił się z Franciszką Gierulą z Woli Krzywieckiej i zamieszkał w Krzywczy, gdzie trudnił się bednarstwem. Pomagali mu synowie Marcin, Kazimierz i Józef. To właśnie o Józefie Gąsce będzie to wspomnienie. Urodzony w Krzywczy 2 stycznia 1917 r. był prawie rówieśnikiem mojego ojca i od dzieciństwa z nim się przyjaźnił. Bednarstwa uczył sie przy swoim ojcu, następnie odbywał służbę wojskową w Przemyślu w 4 pułku saperów, ale II wojna światowa przerwała to. Brał udział w działaniach wojennych i był internowany na Węgrzech [czytaj Kartka z obozu internowania].
Wrócił do Krzywczy po wojnie i zajmował się nadal bednarstwem. Jednak wyroby żelazne szybko zastępowały te drewniane więc oprócz bednarstwa zajmował się gospodarzeniem na roli. Ożenił się ze Stefanią Gałuszką i zamieszkał w jej domu. Drewniany dom już nie istniej, ale zachowało się zdjęcie [Obok zdjęcie p. Gąsków]. Takich domów, chociaż o różnej konstrukcji było, w Krzywczy wiele. Część mieszkalna przedzielona korytarzem, a po drugiej stronie stajnia, chlewik, kurnik. Gdzieś w początkach 1970 r. Józef Gąska zakończył budowę domu na rodzinnym placu, gdzie mieszkał z ojcem Janem. A w starym budynku pozostała stajnia, stodoła i w miejscu mieszkalnym warsztat bednarski. Stefania żona Józefa była moja chrzestną matką. Wspominam ją ciepło, bo spotykając ją po drodze wpychał mi złotówkę lub 2 złote, co zawsze rozpamiętuję z rozrzewnieniem. I tu też taka mała dygresja, gdy spotykało się ludzi po drodze mówiło się zwyczajowe dzień dobry, ale gdy chrzęsną matkę to pozdrawiało się słowami: Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. Tak też czyniłem.
Jako mały chłopiec przychodziłem i obserwowałem, pracę pana Józefa. Był niskiego wzrostu i miała zawsze śniadą twarz, pokrytą wieloma szerokimi bruzdami zmarszczek. W tym czasie wykonywał już tylko beczki, przede wszystkim do kiszenia kapusty. Robił to na zamówienie konkretnej osoby. I mój tato zamówił beczkę, więc „nadzorowałem” jej wykonanie. Technologia jej wykonania była następująca. W stodole suszyły się duże kawałki dębowych desek. Te deski były obcinane na odpowiednią długość. Następnie na tzw. kobyłce [ławka z systemem zacisku] były odpowiednio strugane ośnikiem były uzyskać kształt wklęsło-wypukły. Do tego celu wykorzystywał także inne narzędzia, których kształtu nie pamiętam. Klepki były różnej szerokości, gdy już były wszystkie wykonane pan Józef robił żelazne obejmy i składał beczkę, a następnie robił rowek i dopasowywał dno. Dno nie było z jednolitej deski lecz kilku łączonych. W czasie składnia beczki między klepki były wkładane liście chyba pałki wodnej lub tataraku, by beczka była maksymalnie szczelna. Ostatnim etapem wyrobu beczki było jej wypalanie. Beczkę ustawiało się dnem do góry na cegłach i rozpalało pod nią ognisko. Najpierw wióry dębowe, później niewielkie szczapy. Pan Józef pilnował ognia, by nie był za duży i nie opalił beczki w środku. Po tym etapie beczka była już gotowa i można było kisić kapustę, ale to już inna historia.
Kilka miesięcy temu wyciągnąłem owa beczkę z piwnicy. Była nie używana z 25 lat, nalałem wody i czekałem, gdzie będzie przeciekało, a tu nic nie przeciekało. Szkoda tylko, że przez ten czas nie doceniły bednarskiej roboty korniki, które zadomowiły się w dębowych klepkach.
Piękne rzemiosło bednarskie to już tylko wspomnienie, które prawie zatarło się w pamięci krzywieckich mieszkańców.

Piotr Haszczyn [czerwiec 2021]

 

Zapraszamy na bloga www.krzywcza.blogspot.com

 

 

Szczegóły

Dziś w dobie internetu nikt nie zastanawia się nad obiegiem informacji, ale nie zawsze tak było. Jednym z najdłużej funkcjonujących metod przekazania wiadomości było ustne ogłoszenie. Stosowano ją od starożytności do XX w. Osoba umiejąca czytać odczytywała czy wyrok przy skazańcu, czy inne informacje, które chciał swoim poddanym ogłosić król, czy właściciel miejscowości. W miastach czy miejscowościach najczęściej na rynku i w dzień targowy po wzbudzeniu uwagi przechodniów najczęściej uderzeniem w bęben lub werbel ogłaszano wolę rządzących.

Któż, by pomyślał, że ta forma przekazywania informacji dotrwała w Krzywczy do przełomu lat 50-60 tych XX w. W Gminnej Radzie Narodowej istniał etat gońca, którym w tym okresie był Karol Oleksyszyn. Oczywiście najskuteczniej informacje docierały do mieszkańców po ogłoszeniu w kościołach, co stosowane jest do dziś. Ale nie w czasach komunistycznych.

Gdy było, coś do ogłoszenia, Karol Oleksyszyn [Na zdjęciu obok], wyruszał z werblem i w różnych miejscach Krzywczy bębnił, by ludzie się zebrali. Po tym donośnym głosem, odczytywał wiadomość i to robił kilkakrotnie w wielu miejscach. A jakie to były wiadomości np.

- zbiórka mieszkańców w poszukiwaniu stonki ziemniaczanej,

- obowiązkowe szczepienie psów,

- prześwietlenia mieszkańców w określonym dniu i określonej godzinie, w przyjezdnym ambulansie z obsługą lekarską,

- przyjazd kina objazdowego (koszt biletu 65 groszy).

Nie była to jedyna funkcja pana Karola. Oprócz tego zanosił listy urzędowe czy nakazy płatnicze mieszkańcom oraz korespondencję urzędową na pocztę.

Wraz z rozwojem poligrafii i umiejętnością czytania, co nie było jeszcze powszechne w latach 70-tych XX w., pojawiła się inna forma informowania ludności. Był to tzw. Motyl. Informacja napisana na kartce, najczęściej maszyną, była przekazywana w trzech lub więcej egzemplarzach do kilku domów. Po odczytaniu wiadomości kartka była przekazywana do sąsiada i tak jak motylek informacja oblatywała cała miejscowość w ciągu godziny lub krócej. Taka forma funkcjonowała w Krzywczy jeszcze w latach 80-tych XX w. chociaż już w tych latach istniały tablice ogłoszeniowe, które zostały umieszczone w miejscowości ok. roku 1975. Zostały one zlikwidowane dwa lata temu podczas przebudowy parku i ogrodzenia przy Urzędzie Gminy. Na ich miejsce nie powstały nowe. Zapewne UG uznał tą formę przekazywania informacji za przeżytek. Idąc tym tokiem myślenia, można się zastanawiać dlaczego większość drzew istniejących w centrum Krzywczy jest oblepiona różnymi ogłoszeniami szczególnie podczas wyborów?

Można na koniec powiedzieć internet internetem, a drzewo przy przystanku autobusowym nadal jest najskuteczniejszym przekazem informacji.

 

Piotr Haszczyn [czerwiec 2021]

Zapraszamy na bloga www.krzywcza.blogspot.com

Szczegóły

Podczas I Wojny Światowej w Armii Austriackiej służyło kilkaset osób z naszej gminy. Gdy zbliżała się 100 rocznica zakończenia wojny chciałem stworzyć listę osób, które brały w niej udział oraz listę osób z naszej gminy, które zginęły. Było to możliwe, gdyż Austriacy opublikowali listy osób, które zginęły, umarły lub dostały się do niewoli i chociaż dotarłem do tych list to po kilku dniach zaprzestałem żmudnej pracy. Gdyż skany tych list zostały opublikowane alfabetycznie i rocznikami w formie książki telefonicznej. Przejrzenie jednej strony zajmowało kilka minut, jednego rocznika kilka godzin. [zdjęcie jeden strony takiej listy obok].

I oto po kilku latach okazało się, że te dane zostały opracowane elektronicznie i zaopatrzone w wyszukiwarkę, co bardzo ułatwia odnalezienie osób, które zginęły, zostały ranne, umarły czy zostały wzięte do niewoli.

Oto lista osób z poszczególnych miejscowości Gminy Krzywcza, które zginęły lub były ranne podczas I wojny światowej. W kolejności wymienione są następujące dane: imię nazwisko, data wpisania na listę ofiar, rodzaj i miejsce uszczerbku na zdrowiu, jednostka wojskowa. Za pomoc w sporządzeniu list dziękuję panu Tadeuszowi Bartoszkowi.

 

Piotr Haszczyn [marzec 2021]

 

Babice polegli

 

Józef Zabecki ur. 1881 Babice

Lista ofiar 12.02.1915 – zginął

10 Pułk Piechoty 14 Kompania

 

Antoni Czech 1887 Babice

Lista ofiar 25.01.1916 – zginął Omsk Rosja

10 Pułk Piechoty 8 Kompania

 

Jan Prokopski ur. 1883 Babice

Lista ofiar 25.01.1916 – zginął Astrachan Rosja

10 Pułk Piechoty 15 Kompania

 

Jan Błoński ur. 1890 Babice

Lista ofiar 19.08.1916 – zginął Slobodskoje Rosja

3 Pułk Ułanów – dowódca patrolu

 

Józef Hnat ur. 1874 Babice

Lista ofiar 16.04.1916 – zaginął

LstArbAbt. Przemyśl

 

Franciszek Żurawski ur. 1890 Babice

Zmarł 01.05.1916

10 Pułk Piechoty 6 Kompania

 

Bachów polegli

 

Jan Tymczyk ur. 1893 Bachów

Lista ofiar 30.09.1916 - zginął Jekaterinosław Rosja

18 Pułk Piechoty 3 Kompania

 

Antoni Kupczak ur. 1883 Bachów

Lista ofiar 25.01.1916 - zginął Omsk Rosja

10 Pułk Piechoty 3 Kompania

 

Walenty Zdybel ur. 1891 Bachów

Lista ofiar 18.05.1917 - zginął Skobolew Rosja

3 Pułk Artylerii 1 Kompania. Kanonier

 

Piotr Potoczny ur.1889 Bachów

Lista ofiar 25.01.1916 - zginął Omsk Rosja

10 Pułk Piechoty 7 Kompania

 

Stanisław Pasternak ur. Bachów

Lista ofiar 30.09.1916 - zginął Samara Rosja

18 Pułk Piechoty 6 Kompania

 

Teodor Madrzyjowski ur. 1878 Bachów

Lista ofiar 10.10.1916 - zginął Charków

18 Pułk Piechoty

 

Michał Lubera ur.1895 Bachów

Lista ofiar 30.09.1916 - zginął Aschabad Turkmenistan

18 Pułk Piechoty 2 Kompania

 

Antoni Urban ur.1891 Bachów

Lista ofiar 25.01.1916 -zginął Omsk Rosja

10 Pułk Piechoty 12 Kompania

 

Michał Łobodyński ur.1872 Bachów

Lista ofiar 16.04.1916 - zaginął

18 Pułk Piechoty

 

Teofil Pekalski ur. 1889 Bachów

Lista ofiar 10.03.1916 - ranny

18 Pułk Piechoty 4 Kompania

 

Bachów ranni

 

Władysław Akielaszek ur.1894 Bachów

Lista ofiar 05.06.1916 - ranny

32 Pułk Piechoty 2 Kompania

 

Wasyl Pytlowany ur. 1896 Bachów

Lista ofiar 10.03.1916 - ranny

18 Pułk Piechoty 5 Kompamia

 

Mikołaj Pytlowany ur.1884 Bachów

Lista ofiar 10.03.1916 - ranny

18 Pułk Piechoty 5 Kompania

 

Grzegorz Kopko ur. 1891 Bachów

Lista ofiar 10.03.1916 - ranny

18 Pułk Piechoty 5 Kompania

 

Stanisław Pasternak ur. 1885 Bachów

Lista ofiar 22.02.1915 - ranny

18 Pułk Piechoty 6 Kompania

 

Fedor Szczepanik ur. 1883 Bachów

Lista ofiar 10.03.1916 - ranny

18 Pułk Piechoty 2 Kompania

 

Krzywcza polegli

Dionizy Śmiszko ur. 14.10.1891 w Krzywczy

Lista ofiar 8.03.1915 – zginął Nowo-Nikolajewsk, Tomsk Rosja

10 Pułk Piechoty , 10 Kompania

 

Józef Śmiszko ur. 13.04.1884 w Krzywczy

Lista ofiar 25.01.1916 – zginął Rosja

10 Pułk Piechoty 1 Kompania

(Dionizy i Józef byli braćmi )

 

Teodor Moszko ur. 1890 w Krzywczy

Lista ofiar 21.04.1915- zginął Nis, Serbia

10 Pułk Piechoty 3 Kompania

 

Kornel Podgarbi ur. 1879 w Krzywczy

Lista ofiar 13.01.1916- zginął  Lipezk, Tambow , Rosja

18 Pułk Piechoty 1 Kompania

 

Adolf Matyjkiewicz ur. 1890 w Krzywczy

Lista ofiar 30.05.1917- zginął Rosja

10 Batalion Saperów 2 Kompania

 

Jan Olszański ur. 1893  w Krzywczy 

Lista ofiar 30.09.1916- zginął Aschabad (Turkmenistan)

18 Pułk Piechoty 2 Kompania

 

Stefan Kołodziej ur. 1874 w Krzywczy

Lista ofiar 10.10.1916- zginął  Aschabad (Turkmenistan )

18 Pułk Piechoty

 Krzywcza Ranni

Józef Julian Malski ur. 1889 w Krzywczy

Lista ofiar 22.02.1915 - ranny   

18 Pułk Piechoty 3 Kopmania

 

Józef Bukowski ur. 1889 w Krzywczy 

Lista ofiar 22.02.1915 – ranny

18 Pułk Piechoty 3 Kompania

 

Stanisław Dudziński ur. 1896 w Krzywczy

Lista ofiar 30.04.1917 – ranny

10 Pułk Piechoty 9 Kompania

 

 Krzywcza - niewola

Köstenbaum Gedale ur.1885 Krzywcza,

wzięty do niewoli Nowousensk, Gouvernement Rusland,

ResPion., TelRdt., 10 Komp, Galitzien 

 

Reczpol polegli

 

Wawrzyniec Pantula ur.1891 Reczpol

Lista ofiar 25.03.1915 - zginął

 

18 Pułk Piechoty 1 Kompania

Jan Pawłowski ur. 1880 Reczpol

Lista ofiar 16.04.1916 - zaginął

18 Pułk Piechoty

 

Józef Polnik ur.1894 Reczpol

Lista ofiar 10.03.1916 - ranny

18 Pułk Piechoty 11 Kompania

 

Piotr Pawłowski ur.1886 Reczpol

Lista ofiar 22.07.1916 - zginął Rosja

10 Pułk Piechoty 2 Kompania

 

Stefan Śmigielski ur.1890 Reczpol

Lista ofiar 27.11.1914, zmarł

10 Pułk Piechoty 1 Kompania

 

Tomasz Mikita ur. 1895 Reczpol

Lista ofiar 25.01.1915 - zmarł

18 Pułk Piechoty 6 Kompania

 

Hersch Rosner ur. 1885 Reczpol

Lista ofiar 14.12.1916 - zginął Samara Rosja

Pułk Telegraficzy 10 Kompania

 

Jakub Lewiarz ur. 1890 Reczpol

Lista ofiar 12.02.1915 - zginął

10 Pułk Piechoty 5 Kompania

 

Tomasz Wojtowicz ur. 1892 Reczpol

Zmarł 04.11.1915

6 Pułk Piechoty 5 Kompania

 

Bazyli Sus ur. 1882 Reczpol

Lista ofiar 13.01.1916 - zginął Samara Rosja

18 Pułk Piechoty 1 Kompania

 

Jan Bednarczyk ur. 1886 Reczpol

Lista ofiar 13.01.1916 - zginął Tomsk Rosja

18 Pułk Piechoty 6 Kompania

 

Wawrzyniec Pantula ur. 1891 Reczpol

Lista ofiar 15.06.1916 - zginął Rosja

18 Pułk Piechoty 1 Kompania

 

Albert Szpytman ur. 1883 Reczpol

Lista ofiar 25.01.1916 - ranny zmarł Skopie Serbia

10 Pułk Piechoty 3 Kompania

 

Reczpol ranni 

Józef Różycki ur. 1894 Reczpol

Lista ofiar 30.04.1917 - ranny

10 Pułk Piechoty 8 Kompania

 

Wojciech Bednarczyk ur. 1893 Reczpol

Lista ofiar 28.123.1915 - ranny

32 Pułk Piechoty 9 Kompania

 

Ksawery Myrda ur. 1888 Reczpol

Lista ofiar 22.02.1915 - ranny

18 Pułk Piechoty 1 Kompania

 

Tomasz Bednarczyk ur. 1888 Reczpol

Lista ofiar 13.12.1915 - ranny

 

18 Pułk Piechoty

Stanisław Spytmann ur. 1879 Reczpol

Lista ofiar 19.01.1916- ranny

6 Pułk Piechoty 12 Kompania

 

Ruszelczyce polegli

 

Antoni Bucik ur. Ruszelczyce

Śmierć 06.10.1915

10 Pułk Piechoty 4 Kompania

 

Antoni Pasławski ur. 1876 Ruszelczyce

Zginął 08.12.1916 Rosja

10 Pułk Piechoty 8 Kompania

 

Samuel Ringel ur. 1885 Ruszelczyce

Lista ofiar 30.09.1916 – zginął Tschita Rosja

18 Pułk Piechoty 1 Kompania

 

Bazyli Bucik ur. 1882 Ruszelczyce

Lista ofiar 30.09.1916 – zginął Akmolińsk ( Kazachstan )

18 Pułk Piechoty 11 Kompania

 

Wasyl Klimko ur. 1885 Ruszelczyce

Lista ofiar 10.03.1917 – zginął Rosja

18 Pułk Piechoty 1 Kompania

 

Piotr Bacza ur.1889 Ruszelczyce

Lista ofiar 11.12.1916 – zginął Semipalatinsk ( Kazachstan )

10 Pułk Piechoty 4 Kompania

 

Michał Kurasz ur. 1877 Ruszelczyce

Lista ofiar 15.06.1916 – Zginął Rosja

18 Pułk Piechoty

 

Antoni Solarczyk ur. 1888 Ruczelczyce

Lista ofiar 30.09.1916 – zginął Lipeck Rosja

18 Pułk Piechoty 1 Kompania

 

Antoni Klimko ur. 1878 Ruszelczyce

Śmierć 19.07.1917 Rosja

18 Pułk Piechoty 10 Kompania

 

Ruszelczyce ranni

 

Bazyli Szwed ur. 1881 Ruszelczyce

Lista ofiar 25.01.1915 – ranny

18 Pułk Piechoty 7 Kompania

 

Józef Czechowski ur. 1894 Ruszelczyce

Lista ofiar 28.07.1917 – ranny

10 Pułk Piechoty 3 kompania

 

Jan Pasławski ur. 1877 Ruszelczyce

Lista ofiar 28.07.1917 – ranny

10 Pułk Piechoty 3 Kompania

 

Jan Kuraś ur. 1892 Ruszelczyce

Lista ofiar 03.03.1915 – ranny

18 Pułk Piechoty 2 Kompania

 

Jan Wajda ur.1890 Ruszelczyce

Lista ofiar 30.04.1917 – ranny

10 Pułk Piechoty 9 Kompania

 

Jan Cerański ur. 1892 Ruszelczyce

Lista ofiar 23.01.1915 – ranny

10 Pułk Piechoty 13 Kompania

 

Średnia polegli

Stefan Kowalczyk ur. 1886 Średnia

Lista ofiar 25.01.1916 – zginął Tomsk Rosja

10 Pułk Piechoty 11 Kpmpania

 

Jan Olejarczyk ur. 1881 Średnia

Lista ofiar 25.01.1916 – zginął Tomsk Rosja

10 Pułk Piechoty 8 Kompania

 

 

 

Wola Krzywiecka - polegli

 

Jan Łańko ur. 1885 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 09.08.1915 – zginął

18 Batalion Żandarmerii Wojskowej 2 Kompania

 

Bazyli Pawlik ur. 1887 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 30.09.1916 – zginął Tjumen Rosja

18 Pułk Piechoty 1 Kompania, dowódca plutonu

 

Jan Dragonik ur. 1892 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 29.07.1916 – ranny zmarł w szpitalu we Włoszech

11 Kompania

 

Jan Horbowy ur. 1884 w Woli Krzywieckiej

Zmarł 19.stycznia 1917

 

Stefan Szczur ur. 1881 Wola Krzywiecka

Lista ofiar 02.11.1915 – Zginął  Barnaul, Tomsk Rosja

10 Pułk Piechoty 8 Kompania

 

Mikołaj Feni kur. 1892 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 11.12. 1916 – zginął Semipalatinsk,  Kazachstan

10 Pułk Piechoty  - dowódca plutonu

 

Michał Fenik ur. 1889 w Woli Krzywieckiej

Zmarł 30.04.1917

10 Pułk Piechoty 12 Kompania

 

Eliasz Popowicz ur. 1892 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 22.02.1915 – ranny

18 Pułk Piechoty 1 Kompania

 

Stefan Szczur ur. 1881 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 12.02.1915 – ranny

10 Pułk Piechoty 8 Kompania

 

Włodzimierz Szczur ur. 1872 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 16.04.1916 – Zginął

18 Pułk Piechoty

 

Aleksander Bodnar ur. 1874 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 15.06.1916 – zginął Ufa, Rosja

18 Pułk Piechoty

 

Michał Horbowy ur. 1889 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 12.02.1915 – zmarł

10 Pułk Piechoty

 

Piotr Popowicz ur. 1876 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 10.12.1916 – Aschabad, Turkmenistan

18 Pułk Piechoty – starszy szeregowy

 

Franciszek Kwaśny ur. 1889 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 25.01.1916 – zginął -  Nis, Serbia

10 Pułk Piechoty 2 Kompania

 

Filip Wójtowicz ur. 1877 w Woli krzywieckiej

Lista ofiar 13.01.1916 – zginął Barnaul, Tomsk Rosja

18 Pułk Piechoty 8 Kompania

 

Mikita Fenik  ur. 1893 w Woli Krzywieckiej

Zmarł 30.10.1918

18 Pułk Piechoty 2 Kompania

 

Wola Krzywiecka - ranni

 

Józef Czapla ur. 1893 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 30.04.1917 – ranny

10 Pułk Piechoty 8 Kompania

 

Jan Fenik ur. 1896 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 30.04.1917 - ranny

10 Pułk Piechoty 6 Kompania

 

Kazimierz Rostecki ur. 1880 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 28.12.1915 – ranny

9 Kompania 10 Pułk Piechoty

 

Piotr Pusz ur. 1892 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 16.11.1916 – ranny

Jednostka IR25 7 Kompania

 

Grzegorz Kuras ur. 1895 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 17.03.1917 – ranny

18 Pułk Piechoty 1 Kompania

 

Józef Rostecki ur. 1876 w Woli Krzywieckiej

Lista ofiar 19.10.1916 – ranny

7 Pułk Piechoty 8 Kompania

 

 

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/