Sztetlem było nazywane małe miasteczko szczególnie na kresach Rzeczpospolitej lub w Galicji, w którym ludność pochodzenia żydowskiego często stanowiła dużą część mieszkańców oraz wytworzyła specyficzny wzorzec życia społecznego, religijnego i kulturalnego.
Takim Sztelem była Krzywcza w początkach XX w. Ludność pochodzenia żydowskiego miała swoją kulturę oraz religię, wierzenia, instytucje, Rabina, Synagogę, łaźnię [mykwę], cmentarz [kirkut]. Po wojnie ten magiczny świat powoli znikał aż w chwili obecnej prawie nikt tego nie zauważa [Nieliczni pamiętają jeszcze].
Prawie robi wielką różnicę...
Już dziś zgromadzone przeze mnie materiały, które gromadzę w pracy pt. Sztetl Krzywcza nie pozwoli odejść w niepamięć ludziom, wydarzeniom i dorobkowi kultury żydowskiej w Krzywczy.
Ciągle docieram do materiałów i źródeł dotyczących kultury żydowskiej wytworzonej w Krzywczy. Podświadomie czuję, że uda się dotrzeć do zdjęć ludzi i miejscowości z lat przedwojennych, że uda się zrobić wizualizację tej kultury. Póki, co klimat Krzywczy lat przedwojennych możemy zobaczyć na prezentacji podobnego małego miasteczka pt. SHTETELE BELTZ.
Radio z muzyka żydowska w linku: http://fm.tuba.pl/muzyka/Klezmer
Piotr Haszczyn