Życie Jana Zachariasiewicza przypada na okres kiedy Polska była pod zaborami. Z tego względu, że od lat gimnazjalnych prowadził działalność konspiratorską miał swoje tajemnice, które prowadziły niejednokrotnie do błędów piszących jego biografię. Pierwsza tajemnica to rok urodzenia. Jeszcze do niedawna większość publikacji podawało, że jest to 1825. Tak też jest na tablicy nagrobnej na krzywieckim cmentarzu. Od jakiegoś czasu jest to roku 1823, co osobiście potwierdzam, gdyż odnalazłem odpis aktu urodzenia, nie pierwszy zresztą. Dokładnie Jan Zachariasiewicz urodził się 1 września 1823 r. Ale dlaczego przez tyle lat powielano ten błąd. Otóż, gdy aresztowano go w 1840 r. za przynależność do organizacji spiskowej zaniżył swój wiek do 15 lat w rzeczywistości miał 17. Liczył na to, że przed sądem uniknie wyroku więzienia tak się jednak nie stało i został skazany na 6 lat więzienia. Tej informacji nigdy nie prostował, gdyż liczył się z tym, że może być za to ukarany.
Już w Bibliografii Polskiej XIX stulecia z roku 1880 Karol Estreicher podaje, że Zacharyasiewicz urodził się 1 września 182 i kropka, która symbolizuje, że autor Bibliografii nie może podać z pełną odpowiedzialność dokładnej daty urodzin. Później przyjęto, że jest to rok 1825.
Następna zagadka to drugie imię - Chryzostom. W zapisie przy chrzcie w księgach parafialnych parafii greckokatolickiej w Radymnie jest tylko jedno imię. Skąd się wzięło drugie? Estreicher podaje drugie imię Chrzciciel można się domyślać, że Zachariasiewicz wyznaczył sobie za patrona Jana Chrzciciela?, ale częściej pisarz i poeta używa drugiego imienia jako Chryzostom. Możemy się tylko domyślać, że to imię to przydomek lub wzór do naśladowania. Z Pamiętnika Zofii Moraczewskiej wynika, że imieniny obchodził 29 sierpnia. W tym dniu przypadają również imienny Jana Chrzciciela.
Swoje wiersze, które publikował w prasie podpisywał dwojako J.Z. lub J.C.Z. używał też pseudonimu Maciej Łmoża.
Zostały jeszcze inne rozbieżności. Jego nazwisko podawane jest w trzech wersjach Zacharyasiewicz, Zacharjsiewicz i Zachariasiewicz. Dwie pierwsze wersje są archaiczne i używano je w przeszłości, dziś używa się tylko nazwiska Zachariasiewicz.
Jest jeszcze jedna zagadka. Wiadomo, że jego nazwisko jest pochodzenia ormiańskiego, ale na razie nie spotkałem się z przekonywującą argumentacją tej tezy.
Jeden człowiek, a tyle różnych wątpliwości i zagadek.
Piotr Haszczyn [styczeń 2023]
