Dawid Uhri [Na zdjęciu obok z żoną Mindlą], był związany rodzinnie z dynastią krzywieckich rabinów Gallerów. Był synem córki Moshe Elieziera Gallera - Nechty Circu [Tzirel] i Pinkasa Arji Uhriego oraz wnukiem rabina Abrahama Gallera.
Dawid Uhri urodził się w Krzywczy [bardziej prawdopodobne, że w Dynowie], chociaż w księdze meldunkowej jest wpis - urodzony w Krzywczy 4 XII 1876 r. Ożenił się w roku 1902 z Mindlą Galler urodzoną 25 V 1878 r. w Przemyślu, która była córką znanego przemyskiego architekta Zygmunta Gallera.
Niewiele wiemy o jego młodości, ale na pewno kształcił się na rabina i w latach swojej młodości działał i nauczał w Przemyślu. Był między innymi wychowawcą następujących rabinów: dr. Szmuela Hirschfelda, późniejszego rabina Białej Galicji oraz rabina Eliezer Mieses, syna rabina Jehoszui Meisela, późniejszego rabina Sambora. Był wychowawcą znanego mówcy dr Herzla Landaua, który po II wojnie świtowej zamieszkał w Tel Awiwie.
Była autorem kilku książek: Wajkojnein Dawid wydanej w Przemyślu w 1896 r., Głos mojego ukochanego [Kojl DoJdi] wydaną w Krzywczy oraz David Ubolewa [i] Wieża Dawida, jak również komentarzy do: Kto Otwiera Bramy, Bramy światła, Dobre uczynki, [i] Od Bramy Syjonu.
Rabin Uhri miał córkę Goldę, która po wyjściu za mąż mieszkała w Niebylcu pod Rzeszowem. Młodsza córka Berta, po zamążpójściu z rodziną zamieszkała w Wojniłowie powiat Kalusz, województwo Stanisławowskie. Po ataku Niemiec na Rosję z całej rodziny przeżyła tylko jego wnuczka Jochevet, która po wojnie zamieszkała w Izraelu. Miał również syna Mozesa Lejzora urodzonego w 1903 r. Syn ożenił się z Esterą Jeutą Majer z Jawornika Polskiego i dochowali się trójki dzieci: Lejba, Pinkasa i Chaję. Syn był rzeźnikiem rytualnym oraz w zachowanym do dziś domu prowadził sklep bławatny. Dom ten został zakupiony przez gminę żydowską w początkach XX w. i był nazywany Rabinówką.
Rabinem w Krzywczy został w roku 1912. Funkcję przejął po Benjaminie Gallerze. 5 stycznia 1912 r. ukazała się depesza gratulacyjna w gazecie Machiske Hadas [Posiadacze religijni], napisana przez rabina Dawida Uriego w momencie objęcia przez niego rabinatu w Krzywczy. Oto jej treść:
Z całego serca i duszy pragnę wyrazić wdzięczność i silną przyjaźń wszystkim, którzy uczestniczyli w mojej radości i błogosławieństwach z okazji nominacji na rabina Avdaka (ojca świętego dworu) Kriftch, i błogosławię ich w imię Boga.
Wasz przyjaciel, z szacunkiem David Uhri Avdak (Ojciec Świętego Dworu) Kriftch nad rzeką „San”.
W Krzywczy rozwijał społeczność żydowską na płaszczyznach duchowych i organizacyjnych. W 1935 r. założył w Krzywczy Bejtar [Brith trumpeldor – związek Trumpeldora] – organizację skatowa założoną w Przemyślu 30 XII 1930 przez Lipę Gallera i Abraham Schachtera. W Krzywczy działa również Dror organizacja młodzieżowa, która zajmowała się organizowaniem szkoleń dla przyszłych osadników w Palestynie. Dzięki temu jeszcze przed 1939 r. do Palestyny wyjechali Majer Wolfman z Ruszelczyc i Naftali Rosner z Krzywczy.
Podczas wojny Dawid Uhri z rodziną prawdopodobnie został uwięziony w getcie w Przemyślu i zginął w 1942 r. w Bełżcu. Ten sam los podzieliła jego żona i syn. Wydaje się, że ich losy podzielili pozostali członkowie rodziny ostatniego krzywieckiego Rabina.
W 2022 r. na ścianie Rabinówki [Obecnie budynek Apteki], w której mieszkał powstał mural z jego podobizną oraz dwóch innych duchownych: księdza katolickiego Władysława Soleckiego i greckokatolickiego Iwana Kalimona.
Piotr Haszczyn [luty 2024]
Zapraszamy na blog - http://krzywcza.blogspot.com/
Jeśli doceniasz moją pracę:
